အနႏၱဂုိဏ္း၀င္ ေက်းဇူးရွင္ အေမ



31.01.2010


ဇမၺဴတုိင္းမွာ အေျဖညိွျပရရင္
အပူလႈိင္းျဖာ ေ၀ဒနိကေတြနဲ႔
လူတုိင္းဟာ အေမရိွတယ္။
မေရမရာ ပေဟဠိေတြေၾကာင့္
အေသအခ်ာ အေမမသိေတာင္မွ
အေမရွိတယ္။

ခ်စ္သဒၵါေ၀ကဲ
ျပည့္တန္ဆာအေမလည္း အေမ။
အေၾကြးၾကြယ္လွတဲ့
ေစ်းသည္မ အေမလည္း အေမ။
အေၾကာင္းတရား အေျခမဲြ
သူေတာင္းစား အေမလည္း အေမ။
သမီးသားေတြ ႀကီးထြားေစေရာ့လုိ႔
စိန္ေရႊပတၱျမား အိမ္ေျမကားနဲ႔
ေငြသားအေမြ
ေပးႏုိင္မွ အေမမဟုတ္
ယုိင္နဲ႔နဲ႔ တဲအတြင္း
လဲွခင္းအိပ္ေနစရာ တုိးဖယ္ေပးခဲ့
အ႐ုိးဟင္း တစ္ဖဲ့စီေ၀
ထမင္းရည္ အတူေသာက္
ဗုိက္ေမွာက္ေတာ့ အတူတူ
ျခင္ေထာင္မရွိ ၿခံဳေစာင္မရွိ
ခင္းအိပ္စရာ ဖ်ာလည္းမရွိလို႔
ျခင္းကုိေသြးလွဴ အတူတူ
ၾကမ္းပုိးေသြးလွဴ အတူတူ
အပူကုိမွ်ေ၀
ဒုကၡကုိ ပုိမုိေလးနက္ေစ
ပညာအေမြ ေရႊအုိး
႐ုိးသားမႈ ဂုဏ္သိကၡာ
ေမတၱာအၾကင္နာမွ တစ္ပါး
အျခားေပးစရာ
အေထြေထြမဲ့ေသာ္လည္း
အေမဟာ အေမပဲေလ။ .......။


ေမာင္ေစတနာ
ေမာင္ေစတနာ ဘေလာ့မွ တဆင့္ကူးယူၿပန္လည္ေဖၚၿပသည္။

[Read More...]


အခ်ိန္မီ



``ေအာင္မယ္ေလး ငေပါရယ္၊ နင့္ပါးစပ္ကမ်ား ဒီလုိစကားမ်ဳိး ထြက္ရတယ္လုိ႔ အံ့ပါ့၊ ရယ္ခ်င္ရဲ႕ ပက္က်ိလုိ ျဖစ္ေနၿပီ၊ ငါက မင္းသမီး၊ နင္က လူရႊင္ေတာ္၊ ငါ့ကုိမ်ား ေစာ္ေစာ္ကားကား ခ်စ္တယ္ ဟုတ္လား။

အဟင္း ဟင္း၊ နင့္ ကိုယ္ နင္ ေရႊမင္းသမီးနဲ႔ ေမာင္ေရႊ႐ုိး ဇာတ္က ေနတယ္လုိ႔မ်ား ထင္ေနလား။ ဒီမယ္ ငေပါ မင္းသမီးနဲ႔ လူရႊင္ေတာ္ ညားတာကေတာ့ ရွိပါတယ္။ ငါက ဒီလုိ ခပ္ညံ့ညံ့ မင္းသမီးထဲမွာ မပါဘူးဟဲ့၊ နင့္ညေၾကး တစ္လစာ ေပါင္းရင္ေတာင္ ငါ့ထဘီတစ္ထည္ဖုိး မရွိဘူး။ ငါ့လုိ ထိတ္ထိတ္ႀကဲ ေရႊမင္းသမီးကုိေလ နင္ကမ်ား ေတာ္ေတာ္…ငါ ေဒါသထြက္လာၿပီး ငါ့ေရွ႕က ထြက္သြား ``

`` ေဟ့ ငေပါ၊ လူဆုိတာ ကုိယ့္ေနရာကုိယ္ ေနရတယ္ကြ။ ခုိင္သစၥာကုိ တုိ႔တစ္ေတြ ဖူးဖူးမႈတ္ထားတာ မင္းအသိပဲ၊ မင္းလုိလူက ဇာတ္ထဲမွာ မရွိလုိ႔ ဘာမွမျဖစ္ဘူး ကုိယ့္လူ၊ မင္းသမီးမရွိမွ အားလံုးအုိးစားကဲြ သြားမယ္ မွတ္ထား၊ မင္း….ၾကပ္ၾကပ္ သတိထား သြား သြားေတာ့ ႏွစ္ပါးခြင္လည္း နီးေနၿပီ ``

ငေပါ(ေခၚ)ကုိျမႀကီးမွာ ခုိင္သစၥာ၏ ဥေပကၡာစကား၊ ဇာတ္ဆရာ၏ အထင္အျမင္ ေသးေသာ စကားမ်ားေၾကာင့္ အံကုိ ႀကိတ္လုိက္သည္။

----------------------

`` ေမာင္ႀကီးတုိ႔ေရ``

``ဗ်ာ ဗ် ``

`` လူရႊင္ေတာ္ဆုိတာ ေရွးယခင္က ေပ်ာ္ေတာ္ဆက္ကေန လူပ်က္၊ လူရႊင္ေတာ္တဲ့ ေဟာ ခုေခတ္က်ေတာ့ ဟာသလုလင္တဲ့ မဟုတ္လားရွင္``

``ဟုတ္တာေပါ့ မင္းသမီးရဲ႕``

``အဲသလုိ လူရႊင္ေတာ္နဲ႔ ကၽြန္မလုိ ျပည္ခ်စ္မင္းသမီးတုိ႔ လက္ဆက္မယ္ဆုိရင္… ေမာင္ႀကီးတုိ႔ ေက်နပ္ပါ့မလား ဟင္``

`` ဟာ…ဘာယ္ေက်နပ္ပါ့မလဲ၊ ေဟာဒီေကာင္လား၊ ကုိယ့္သမီးေလး အရြယ္ကုိ ေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ အစား စာကေလးကုိ အေျမာက္နဲ႔ ခ်ိန္တဲ့ မဟာအက်င့္ မဟာအႀကံေတြ ႀကံေနတာကုိး…..ကဲ………ငေပါ လာ လာ မင္းကုိ ငါေမးမယ္``

ဇာတ္စင္ေထာင့္နားတြင္ ထုိင္ေနေသာ ငေပါက

``ဘာလုပ္မလုိ႔တုန္း၊ ငါ့ဟာနဲ႔ ငါ ဖီလင္တက္ေနတာ``

``လာပါဆုိ…….လာစမ္းပါ``

ငေပါက သုန္သုန္မႈန္မႈန္ႏွင့္ ထလာပါတယ္။

``မင္းခုိင္သစၥာကုိ ႀကိဳက္လား``

``ႀကိဳက္တယ္``

``ခ်စ္လား``

``ခ်စ္ပါတယ္ဆုိ``

``မင္း ဒီ မင္းသမီးကုိ ရရင္ကံေကာင္းတယ္``

``ဘာျဖစ္လုိ႔``

``ဟေကာင္ ငတံုးရ၊ မင္းသမီးက အဘက္ဘက္က ျပည့္စံုေနေတာ့ မင္း သူ႕ကုိ ရရင္ ဘာမွ လုပ္စရာ မလုိေတာ့ဘူး``

``ဗ်ာ……လုပ္စရာ မလုိေတာ့ဘူး ဟုတ္လား``

``ဟုတ္တယ္ေလ``

``ဒါဆုိ မယူေတာ့ဘူးဗ်ာ``

``ဘာျဖစ္လုိ႔``

``မင္းတုိ႔ပဲ စဥ္းစားၾကည့္ေလ၊ မင္းသမီး ယူၿပီး ဘာမွ မလုပ္ရဘူးဆုိေတာ့ ဘာထူးလုိ႔တုန္း``

``ေသနာႀကီး``

ဆုိၿပီး လူရႊင္ေတာ္ေတြက ၀ုိင္းထုၾကပါတယ္။

ပရိသတ္က မည္သုိ႔သေဘာေပါက္သြားၾကသည္ မသိ။ တ၀ါး၀ါးႏွင့္ ပဲြက်သြားသည္။

-----------------

ဇာတ္႐ံုေထာင့္နားတြင္ ယိမ္းသမ တစ္စု ပြစိပြစိႏွင့္ ထံုးစံအတုိင္း အတင္းေရာ၊ သတင္းပါ ေရာသမေမႊၿပီး သကာလ အတင္းတုတ္ေနၾကပါသည္။ ငေပါက ၀င္ၿပီး နားစြင့္လုိက္သည္။

``ညည္းတုိ႔ စဥ္းစားၾကည့္ၾကစမ္းပါေအ၊ တုိ႔လုိ ဇာတ္သမကုိ ဒီအဂၤလိပ္ႀကီးက အတည္လက္ထက္မယ္ဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလာကြယ္၊ တုိ႔ ဟုိတစ္ည သံ႐ံုးညစာ စားပဲြမွာ ၿဗဳန္းကနဲ ခုိင္သစၥာကုိ လာရစ္ေနတုန္းကတည္းက တုိ႔က သိထားၿပီးသား၊ အဲဒီေကာင္မကလည္း ႏွာေခါင္းနီႀကီး အေရးေပးတာနဲ႔ တစ္ခါတည္း ဖ်ပ္ဖ်ပ္ကုိ လူးေနတာပဲ၊ ဘာေျပာလုိက္ေသးတယ္ထင္လဲ၊ တုိ႔လုိ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး တစ္ေယာက္ကုိ ႏုိင္ငံျခားသားက စိတ္၀င္စားတယ္ဆုိတာ နည္းတဲ့ အခြင့္အေရးလားဟဲ့၊ ေတာက္….. သင္းကုိ မေျပာလိုက္ခ်င္ဘူး``

မေျပာလုိက္ခ်င္ဘူးလုိ႔ဆုိၿပီး ထပ္ေျပာေနမည္ကုိ သိ၍ ကုိေပါ ဇာတ္ဆရာအခန္းသို႔ ၀င္လုိက္သည္။

---------------

``ဒီတစ္ညၿပီးရင္ ကၽြန္မ မကႏုိင္ေတာ့ဘူး ဆရာ၊ ကၽြန္မစာခ်ဳပ္ေဖာက္ဖ်က္မိတဲ့အတြက္ ကၽြန္မေလ်ာ္ဆုိ ေလ်ာ္ပါ့မယ္ဆရာ၊ အျပစ္တင္ရင္လည္း လည္စင္းခံဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ ထားၿပီးသားပါ။ ဒီဇာတ္က လူေတြအားလံုး ကၽြန္မကုိ အျမင္မၾကည္ဘူးဆုိတာ သိပါတယ္။ ကၽြန္မ မစၥတာဗင္(ခ်္)ကုိ ကတိေပးထားၿပီးပါၿပီ။ သူ႕ရဲ႕ အေထာက္အပံ့နဲ႔ ကၽြန္မတုိ႔ မိသားစုအမ်ားႀကီး ေခ်ာင္လည္ခဲ့တာကိုလည္း ဆရာ အသိပါ။ အခု ကၽြန္မမွာ တုိက္နဲ႔ ကားနဲ႔ ကၽြန္မကုိ ဒီလုိမ်ဳိး ဘယ္သူက ေထာက္ပံ့ႏုိင္မွာလဲ ဆရာ၊ ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမလား၊ မိတ္ေဆြေတြလား၊ ဟင္း ဟင္း ဟင္း ေ၀းပါေသးတယ္ ဆရာ။ ကၽြန္မ ဒီဇာတ္ထဲေရာက္တာ ငါးႏွစ္ရွိပါၿပီး ။ ကၽြန္မစီးပြားေရးအရ ဘာမ်ား တုိးတက္မႈ ရွိလုိ႔လဲ၊ ရတဲ့ ညေၾကးကလည္း မိတ္ကပ္ဖုိးသာသာ….``

`` ေတာ္စမ္း မိခိုင္၊ နင့္စကားေတြ လြန္လာၿပီ၊ နင့္ကုိယ္နင္ ဘာမ်ားထင္ေနလုိ႔လဲ၊ မေျပာခ်င္လုိ႔ ၾကည့္ေနတာ ၾကာၿပီ၊ အေရးေပး ေရာင့္တက္၊ ပရိသတ္ေတြ ခ်ီးျမႇင့္ ေျမႇာက္စားတယ္ဆုိတာ နင္တစ္ေယာက္တည္း ေတာ္လုိ႔ မဟုတ္ဘူး၊ အားလံုးက တက္ညီလက္ညီနဲ႔ ၀ုိင္း၀န္းပံ့ပုိးေပးၾကလုိ႔ ခုိင္သစၥာဆုိတဲ့ နာမည္တစ္လံုးရလာတာ၊ ေက်းဇူးမကန္းနဲ႔၊ ေနာက္ၿပီး ကုိယ့္လူမ်ဳိး၊ ကုိယ့္ဘာသာလည္း မဟုတ္တဲ့သူကို နင္ဘာေတြမက္စရာ ရွိလုိ႔လဲ၊ သူတုိ႔ကုိ နင္ဘယ္လုိ ယံုရမလဲ၊ ေက်းဇူးဆုိၿပီး အဲဒီေက်းဇူးေတြရဲ႕ ေနာက္မွာ ေၾကာက္စရာအႏၱရာယ္ဆုိးကုိ နင္ဘယ္သိပါ့မလဲ၊ ခုခ်ိန္မွာ နင္က ခုိင္သစၥာ ခုိင္သစၥာ ဆုိၿပကီး မာန္မာန၊ အတၱတိမ္သလႅာေတြ ဖံုးေနတာကုိး၊ ေကာင္းၿပီ ငကန္းေသ ငေစြေပၚလာလိမ့္မယ္၊ ညည္း ကတိအတုိင္း ဒီည ကလိုက္ဦး``

ဇာတ္ဆရာက ေဒါသတႀကီး ေျပာၿပီးထြက္သြားသည္။ ဇာတ္တစ္ဖဲြ႕လံုးက မေက်နပ္ေသာ အၾကည့္ျဖင့္ ခုိင္သစၥာကုိ လွမ္း၍ ၾကည့္လုိက္ၾကသည္။

---------------

ခုိင္သစၥာ၏ အၿငိမ့္ခြင္အခန္းသုိ႔ ေရာက္ၿပီျဖစ္၍ အျပင္တြင္ လွည့္ပတ္ေစ်းတန္း ေလွ်ာက္ေနေသာ အစ္ကုိ ကာလသားတစ္သုိက္ ဇာတ္စင္နားသုိ႔ အလ်င္အျမန္ စု႐ုံးေရာက္ရွိလာၾကသည္။ ခုိင္သစၥာ၏ အလွ၊ ခုိင္သစၥာ၏ အဆုိ၊ အေျပာ၊ အကႏွင့္ ညဳလံုးေလးမ်ားကုိ လြတ္သြားမည္စုိး၍ ေရာက္သည့္ေနရာမ်ားမွ အေျပးအလႊား လာေရာက္အားေပးၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ခုိင္သစၥာ၏ အၿပံဳးသည္ သူတုိ႔အား ညႇိဳ႕ယူဖမ္းစား လက္ယပ္ေခၚေနသည္။ ယေန႔ေခတ္ အၿငိမ့္မ်ားတြင္ မင္းသမိး၏အကထက္ လူရႊင္ေတာ္၏ ျပက္လံုးမ်ားကုိ ပုိ၍ သေဘာက်ၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ခုိင္သစၥာ၏ အၿငိမ့္ကုိ ၾကည့္မိသူတုိင္း ေမွာ္ထက္လုိက္တာ အိမ္ကဟာမႏွင့္ ကြာပါ့လုိ႔ ေျပာရေလာက္ေအာင္ မင္းသမီးတုိ႔ တတ္အပ္ေသာ မာယာေလးဆယ္အျပင္ ဆယ့္ႏွစ္ႀကိဳးကေ၀ အတတ္ပါ ကၽြမ္းတဲ့အတြက္ တတ္လည္း တတ္ႏုိင္ပါရဲ႕ဟု ေအာခ်ရေအာင္ ျပည္သူေတြ ခ်စ္တဲ့ ခုိင္သစၥာ။

ယေန႔ည ခုိင္သစၥာ၏ ဆုိပံု၊ ကပံုကုိ ပရိသတ္မ်ား နားမလည္ႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ေနသည္။ ေလးေလးပင္ပင္ႏွင့္မုိ႔ ကာလသား တစ္သုိက္က

``ခ်စ္ကေလး ခုိင္ေရ ဘာ အလုိမက်ပါလိမ့္``

ဆုိၿပီး အူရစ္ ရစ္ၿပီး ဟစ္ေနၾကပါသည္။ မင္းသမီးတစ္ပုဒ္ကၿပီး ဆုိင္း၀ိုင္းသုိ႔ အသြား လူရႊင္ေတာ္မ်ားက

``ပရိသတ္ႀကီး ခင္ဗ်ား၊ ဒီညျပက္လံုးသစ္တစ္ခု တင္ဆက္ပါ့မယ္၊ ပရိသတ္ကုိ တစ္ခါဖူးမွ မတင္ဆက္ ဖူးပါဘူး၊ ကဲ မင္းသမီးေရ လာပါဦး``

မင္းသမီးမွာ ၿပံဳးၿပံဳးေလးႏွင့္ လူရႊင္ေတာ္ႏွစ္ေယာက္ အၾကားေရာက္သြားသည္။ လူရႊင္ေတာ္ႏွစ္ဦးက

``တုိ႔ ျမန္မာမင္းသမီးကုိ တုိ႔ယူမယ္``

ဆုိၿပီး သူလု ငါလု သူယူမယ္ ငါယူမယ္ဆုိၿပီး လုေနၾက၍ ပရိသတ္မွာ တ၀ါး၀ါး ပဲြက်ေနသည္။

``ေအာင္မေလးဗ်ာ ကုန္ပါၿပီ၊ ကုန္ပါၿပီ၊ ခုိင္သစၥာဆုိတဲ့ ထန္းလ်က္မေလးေရ ေခြးေတြလ်က္လုိ႔ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ လံုးပါးပါးၿပီး ကုန္ပါၿပီဗ်``

ဆုိၿပီ ကာလသားတစ္သုိက္က စင္ျမင့္ေထာင့္ ၀ဲယာကေန အားေပးေနပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူရႊင္ေတာ္ တစ္ဦးက အဂၤလိပ္ ယူနီေဖာင္း အျပည့္အစံုနဲ႔ ယူနီယံဂ်က္အလံကုိ ကုိင္လာၿပီး မင္းသမီးအနားကုိ ႐ုတ္တရက္ တုိးကပ္သြားပါတယ္။ ႐ုတ္တရက္ တုိးကပ္သြားပါတယ္။ ႐ုတ္တရက္မုိ႔ မင္းသမီးက အံ့အားသင့္ သြားတယ္ ထင္ပါ့။ ဒါေပမယ့္ မင္းသမီးပဲေလ ဒါေလးမ်ား။

အဂၤလိပ္(လူရႊင္ေတာ္)က

`` ကဲ မင္းသမီး က်ဳပ္ကုိ ယူမလား၊ ေဟာဟုိက ျမန္မာႏုိင္ငံသားကုိ ယူမလား ေျပာစမ္း ေျပာစမ္း``

ဆုိၿပီး အုိက္တင္အျပည့္နဲ႔ ဘုိလုိ မႈတ္ေနပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူရႊင္ေတာ္ ကုိေပါက

``ပရိသတ္ႀကီး ခင္ဗ်ား ခင္ဗ်ားတုိ႔သာ မင္းသမီးဆုိရင္ အဂၤလိပ္ႀကီးကုိ ယူမလား၊ က်ဳပ္ကုိ ယူမလား`` လုိ႔ ပရိသတ္ႀကီးဆီသုိ႔ ေအာ္ေျပာလုိက္ပါတယ္။

ပရိသတ္ကလည္း

``ျမန္မာႏုိင္ငံသားကုိ ယူပါ ခုိင္သစၥာေရ၊ သူ႕ကုိ မယူရင္ က်ဳပ္တုိ႔ကုိ ယူပါ``

ဆုိၿပီး ကာလသား တစ္သုိက္တ၀ါး၀ါး ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ခုိင္သစၥာဆီက မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ စကားတစ္ခြန္း ထြက္လာပါတယ္။

``ခုိင္ခ်စ္တဲ့ ပရိသတ္ႀကီးရွင့္ ခုိင္ကေတာ့ေလ၊ ေဟာဒီ႐ုိးတဲ့၊ အတဲ့၊ ဆင္းရဲမဲြေတေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ကုိေပါကုိ မယူႏုိင္ေပါင္၊ ေဟာဟုိက အဂၤလိပ္ႀကီး မစၥတာႀကီးကုိသာ အသည္းစဲြခ်စ္ပါသတဲ့ရွင္၊ ႀကိဳက္ပါသတဲ့ရွင္၊ အားကုိးပါသတဲ့ရွင္၊ ပ်ဳိေမအထုပ္ပုိက္လုိ႔ ဘုိေခၚရာ ေနာက္လုိက္မယ္ရွင္``

လုိ႔ ၾကာမူပါပါနဲ႔ အဂၤလိပ္(လူရႊင္ေတာ္)ႀကီးကုိ လွမ္းအဖက္ ပရိသတ္ႀကီးက မထင္မွတ္ေလာက္ေအာင္ မီးကုိ ေရနဲ႔ ၿငိမ္းသတ္သလုိ ၿငိမ္က်သြားပါတယ္။ မၾကာလွပါ။ ဇာတ္ခံုေပၚသုိ႔ ေဆးလိပ္တုိ၊ ေျပာင္းဖူးတုိ ခဲလံုးမ်ား ပ်ံတက္လာပါတယ္။

``အမ်ဳိးဖ်က္မ၊ ေသနာမ``

ဆုိတဲ့ အသံေတြနဲ႔အတူ ခဲမုိးမ်ား ရြာလာပါတယ္။

လူရႊင္ေတာ္မ်ားက ေျပာင္းလဲ သြားတဲ့ အံ့ၾသဖြယ္ ျမင္ကြင္းမ်ားေၾကာင့္…………..

``သည္းခံပါခင္ဗ်ား၊ သည္းခံပါ၊ တကယ္ မဟုတ္ပါဘူး ခင္ဗ်ား၊ ျပက္လံုးထုတ္တာပါခင္ဗ်ာ၊ ျပက္လံုး ထုတ္တာပါ``

ပဲြခင္းတစ္ခုလံုး ႐ုတ္႐ုတ္သဲသဲ ျဖစ္သြားတဲ့အတြက္ ျပည္ဖံုးကား ကန္႔လန္႔ကာကုိ ကမန္းကတန္း ခ်ပစ္လိုက္ရပါတယ္။

---------------------

ခုိင္သစၥာ၏ မ်က္ႏွာမွာ ရစရာ မရွိေအာင္ စုတ္ျပတ္ေနပါသည္။ ကုိေပါႏွင့္ ဇာတ္ဆရာကုိ ေတာင္းပန္တဲ့ အၾကည့္နဲ႔ ၾကည့္ေနပါတယ္။ မ်က္ရည္ေပါက္ေပါက္ က်ေနၿပီး ႏႈတ္ခမ္းက တဆတ္ဆတ္ တုန္ေနပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ အသံကား ထြက္၍ မလာပါ။ ဇာတ္ဆရာက ခုိင္သစၥာကုိ ၾကည့္ၿပီး

``မင္းသမီး သေဘာေပါက္ပါၿပီေနာ္``

ခုိင္သစၥာက ေခါင္းညိတ္ျပ လုိက္ပါသည္။ ဇာတ္ဆရာ ထြက္သြားၿပီးေနာက္ ငေပါက ခုိင္သစၥာရဲ႕ လက္ကုိ ဆုပ္ကိုင္လုိက္ပါတယ္။ ၿပီးမွ အနားကပ္ၿပီး

``အခ်ိန္မီပါေသးတယ္ ခုိင္ရယ္၊ မီပါေသးတယ္``

ဟု တုိးတုိးေလး ကပ္ေျပာလုိက္ေလသတည္း…………။

(ကရင္ျပည္နယ္မဂၢဇင္းမွ စာေရးဆရာ လူႀကီး၏ ၀တၱဳတုိကုိ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပပါသည္။)

ေမာင္ေစတနာ
ေမာင္ေစတနာ ဘေလာ့မွ တဆင့္ကူးယူေဖၚၿပသည္။

[Read More...]


ဆုိဒ္႓ံင္သင့္အုိ၀္



စ၀္က်ဳိင္က်၀္သင့္



ဟု္ဖႜဳံယွင္ ႓းအဲေလာဟ္သာ၊
ဃွာၟဃွံင္လ၀္ လု္ဏယ္ဏင္ၟဟွာ၊
ပု္ေအဏယ္ ဟု္ဖႜဳံဆု္ခႜါင္္၊
သုဲးထီ့ယြာ ဏံင္းယာၟအွ္ထာင္္၊
ဃွာၟဃွံင္ဆု္ခႜါင္ လု္မာတယ္၊
သုဲးထိင္ၟယး႓ုဂ္ လု္သာဍြယ္၊
ထုိင့္ဖူ႔၀ဲါ ဟု္ဖႜဳံေဍယွင္၊
ဆုိဒ္ေဖါဟ္ဟွင္ၟဏွ္ မု္ပု္ဍင္၊
ဏိင္းလီလုက္ဟွံင္ဏိင္းသင့္ထံင္၊
ဆု္္ေဟွ၀္ဆု္အုိင္ မု္ခိင့္ယွံင့္။
ဏိင္းသင့္ယို၀္ ေ႓့မု္ေဟွ၀္သုိ၀္၊
အင္းဃွဴ႔ေဏ၀္ၟခႜံင္ၟေဟွ၀္ဏွ္အုိ၀္၊
ဖီ့ဖူ႔ဆု္မာေအခြိက္ယွဳိ၀္၊
မု္အွ္လင္က်င္ မြာဲလု္ဆုိ၀္၊
စင္႓ုိ၀္ဏွ္ ဆုိဒ္႓ံင္သင့္ဟွး၊
ဆုိဒ္ဟွင္ၟဆု္မာကၞာင့္ံထး၊
[Read More...]


ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္းျဖင့္ ကမာၻ႔အႀကီးဆုံး ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ ဗီယက္နမ္ထုလုပ္



wednesday, 20 January 2010 ကိုေထြး

ျမန္မာ့ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာျပပြဲမွ ၀ယ္ယူခဲ့ေသာ အေလးခ်ိန္ ၃၅ တန္ရွိ ေက်ာက္စိမ္းတုံးျဖင့္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံရွိ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ တဦးက ကမာၻ႔အႀကီးဆုံး စာရင္း၀င္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ တဆူကို ယမန္ေန႔က စတင္ထုလုပ္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶ ႐ုုပ္ပြားေတာ္ ထုလုပ္မည့္ ျမန္မာ့ ေက်ာက္စိမ္း တုံးႀကီးကို ယမန္ေန႔က ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံ Hai Duong ခ႐ိုင္တြင္ ေတြ႕ျမင္ရစဥ္ (ဓာတ္ပုံ - AP)

ရုပ္ပြားေတာ္ စတင္ ထုလုပ္ရန္အတြက္ က်င္းပျပဳလုပ္သည့္ အခမ္းအနားသို႔ သိကၡာေတာ္ရ ရဟန္း သံဃာ အပါး ၄၀၀၊ ဗီယက္နမ္ သမၼတ Nguyen Minh Triet ႏွင့္ ေထာင္ခ်ီေသာ ပရိသတ္မ်ား တက္ေရာက္ခဲ့သည္ဟု Vietnamnetသတင္းတြင္ ေရးသားထား သည္။

အဆိုပါ ရုပ္ပြားေတာ္ထုလုပ္ရန္အတြက္ တရုတ္ ပညာရွင္ ၅၀ ကို ဖိတ္ေခၚထားၿပီး၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အၿပီးသတ္ ထုလုပ္မည္ ျဖစ္သည္။ ထုလုပ္ၿပီးစီးပါက ရုပ္ပြားေတာ္၏ ဉာဏ္ေတာ္ အျမင့္မွာ ၉ ေပခန္႔ရွိ၍ အေလးခိ်န္မွာ ၁၆ တန္ ရွိမည္ျဖစ္သည္။

ထိုေက်ာက္စိမ္း ႐ုပ္ပြားေတာ္ ထုလုပ္တည္ထားမည့္ ဗီယက္နမ္ ေက်ာက္တြင္းပိုင္ရွင္ Dao Trong Cuongက“က်ေနာ္တို႔ ဂရင္းနစ္ ကမာၻ႔ မွတ္တမ္းစာအုပ္မွာ မွတ္တမ္းတင္ခံရဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္၊ ၿပီးစီးဖို႔ အခ်ိန္ ၂ ႏွစ္ေလာက္ ေစာင့္ရမယ္”ဟု ေျပာသည္။

“ဗီယက္နမ္ရဲ႕ ပုံရိပ္ကို ကမၻာက သိေစဖို႔ ဒီဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္က တစိတ္တပိုင္း ပါ၀င္ လာပါလိမ့္မယ္”ဟုလည္း Dao Trong Cuongက ဆိုသည္။

Dao Trong Cuong ႏွင့္အတူ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ ထုလုပ္မည့္ အဖြဲ႔သည္ အိႏၵိယႏွင့္ နီေပါ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ရွိေသာ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ကို သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့ၾကသည္။

ဗီယက္နမ္ ေက်ာက္တြင္းပိုင္ရွင္ Dao Trong Cuongက အေလးခ်ိန္ ၃၅ တန္ ရွိေသာ ေက်ာက္စိမ္းတုံးကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာ့ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ျပပြဲတြင္ ပထမဆုံး အႀကိမ္ စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ထိုအခ်ိန္က တရုတ္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ တဦးက ၁.၅ သန္းျဖင့္ ယင္းေက်ာက္စိမ္းတုံးကုိ ၀ယ္ယူ သြားခဲ့သည္။

Dao Trong Cuongသည္ တရုတ္ျပည္သို႔ ေက်ာက္စိမ္းထုဆစ္သည့္ ကိရိယာမ်ားကို ၀ယ္ယူရန္ သြားေရာက္ခဲ့စဥ္ ယင္းစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႏွင့္ ျပန္ဆုံ၍ ေဒၚလာ ၁.၄၅ သန္းျဖင့္ ထိုေက်ာက္စိမ္းတုံးအား ျပန္လည္ ၀ယ္ယူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

Dao Trong Cuong သည္ ေက်ာက္စီ ပန္းခ်ီကားျပဳလုပ္ရာတြင္ ကၽြမ္းက်င္သူတဦး ျဖစ္သည္။ က်ဴးဘား သမၼတ ဖီဒယ္ ကတ္စ္ထရို၊ ဗီယက္နမ္ ေခါင္းေဆာင္ ဟုိခ်ီမင္း၊ အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း ေဂ်ာ့ဘုရွ္ႏွင့္ မိုက္ခရိုေဆာ့ဖ္ ပိုင္ရွင္ ဘီလံ်နာ ဘီလ္ဂိတ္ တို႔၏ ပုံတူမ်ားကို ေက်ာက္စီ ပန္းခ်ီျဖင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့သူျဖစ္သည္။

[Read More...]


ေခါင္းေဆာင္မႈ





18.01.2010
ေအာင္ခက္-

ထမင္းေကာင္း ဟင္းေကာင္းစားရတဲ့ အခါ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းေတြကုိ သတိရသလုိ စာေကာင္းေပေကာင္း ေတြကုိ ဖတ္ရတဲ့ အခါ က်ေနာ္တုိ႔ စာဖတ္မိတ္ေဆြေတြကုိလည္း သတိရမိတာေတာ့ အမွန္ပါဘဲ။ အဲဒီအတြက္ဘဲ က်ေနာ္တုိ႔ WFWW( We Fight We Win) က က်ေနာ္တုိ႔ ဖတ္ရွဳ႕ ခဲ့ တဲ့ စာေကာင္းေပေကာင္းေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ စာဖတ္ပရိသတ္ အေဆြခင္ပြန္းေတြအတြက္ မွ်ေ၀ ေပးေနပါတယ္။

ဒီလမွာေတာ့ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ားမွာ လူထုအက်ိဳးအတြက္ အသိစိတ္ဓာတ္ရွိရွိၿဖင့္ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ သတင္းမ်ား၊ ခြန္အားၿဖစ္ေစမည့္ ဗဟုသုတမ်ား၊ ဘ၀ခံစားခ်က္မ်ား၊ အေတြးအၿမင္မ်ားကုိ မွ်ေ၀ ေပးေနၾကသည့္ ၿပည္တြင္းၿပည္ပရွိ Citizen Journalists လုိ႔ေခၚတဲ့ လူထု သတင္းေထာက္မ်ား၊ ႏုိင္ငံသား သတင္းေထာက္မ်ား က ေရးသားတင္ၿပ ထားၾကတဲ့ “ေခါင္ေဆာင္ /ေခါင္းေဆာင္မႈ” ဆုိသည့္ အေၾကာင္းႏွင့္ ပက္သက္ၿပီး လက္လွမ္းမွီ ဖတ္ရွဳ႕ရသမွ် ကုိ ခ်စ္လွစြာေသာ စာဖတ္မိတ္ေဆြမ်ားအား ေ၀မွ်ေပးေနပါတယ္။

ဒီေန႔မွာေတာ့ Creative Space Design ဘေလာ့ခ္မွ “ေခါင္းေဆာင္မႈ” ေခါင္းစဥ္ၿဖင့္ေရးသားေဖာ္ၿပထားတဲ့ ေဆာင္းပါး တစ္ပုဒ္ကုိ မွ်ေ၀သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၀ ႏွစ္သစ္ကူးမွစတင္ၿပီး ၀င္ေရာက္လာခဲ့ၿပီၿဖစ္တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္သစ္ မွာ အရည္အခ်င္း ၿပည့္၀ၿပီး၊ တုိင္းခ်စ္ၿပည္ခ်စ္ စိတ္ဓာတ္ရွိတဲ့ ၿမန္မာလူငယ္ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမ်ား ေပၚထြက္လာၿပီး တုိင္းၿပည္ကုိ မွန္ကန္တဲ့လမ္းေၾကာင္းေပၚ ဦးေဆာင္လမ္းၿပေခၚေဆာင္ သြားႏုိင္ၾကပါစုိ႔လား။

*****************************************************



၂၀ရာစုေခတ္လယ္ပိုင္းေလာက္ကစျပီး ေခါင္းေဆာင္မႈအေရးေပၚ ခ်ဥ္းကပ္နည္း ကို ထဲထဲဝင္ဝင္ လြန္စြာအေလးထား လာခဲ့က်ပါတယ္။ အေရးေပၚေခါင္းေဆာင္မႈ သီအိုရီေတြ ေျမာက္ျမားစြာေပၚထြန္းလာခဲ့ပါတယ္။ သို့ေသာ္ ၄င္းတို့အားလံုးရဲ့ တူညီတဲ့ ယူဆခ်က္ဆံုမွတ္တစ္ခုကေတာ့ တစ္စံုတစ္ခုေသာ(သို့) ထူးျခားေသာအေျခအေန တစ္ရပ္မွာ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးဟာ ဘယ္ပံုဘယ္နည္းျပဳမႈသင့္တယ္ဆိုတာကို ေထာက္ျပ ညွြန္ျပၾကျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပညာရွင္ေတြက Management ရဲ့ အဓိပၸါယ္ကို အမ်ိဳးမ်ိဳးဖြင့္ ဆိုခဲ့သလိုပဲ Leadership နဲ့ပါတ္သက္ျပီးေတာ့လည္း အဓိပြါယ္အမ်ိုးမ်ိုး ဖြင့္ဆိုခဲ့က်ပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္မႈ အနက္အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသလိုပဲ ေခါင္းေဆာင္မႈ သေဘာတရားကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရန္ ၾကိဳးပမ္းသူ ပုဂၢိုလ္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ေတာ့ ထိေရာက္ျဖစ္ထြန္းေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈဆိုသည္မွာ ေခါင္းေဆာင္ ၏ ေအာင္ျမင္ေသာ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈ နွင့္ ေနာက္လိုက္မ်ား၏ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ ဆြတ္ခူးရရွိတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ နွစ္ရပ္ ပါဝင္တယ္ဆိုေသာ အခ်က္ကို အ‌ေျခခံအားျဖင့္ လက္ခံ ထားရွိၾကပါသည္။ ေခါင္းေဆာင္မႈဟူသည္ တစ္စံုတစ္ခုေသာ ပန္းတိုင္တစ္ရပ္ (သို႔) ပန္းတိုင္အခ်ိဳ႔ ဆြတ္ခူး ရရွိေအာင္ျမင္ေရး၌ ပါဝင္သက္ဆိုင္သူတို့၏ လံုးလစိုက္ထုတ္ ၾကိဳးပမ္း အားထုတ္ ခ်က္မ်ားကို ၾသဇာေပးလမ္းညွြန္ျပတဲ့ နည္းစဥ္ အျဖစ္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ ဆိုနိုင္တယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။

(Barnard Bass. Stogdill’s Handbook of Leadership)

ေဂ်ာ့အက္ဖ္ကင္နန္ ( George F.Kennan 1954 )ကေတာ့ “ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဧကန္အမွန္ ပိုင္စိုးထိန္းနိုင္သူသည္သာ အျခားတစ္ပါးသူေတြအေပၚ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးစြမ္းနိုင္သည္” ဟုဆိုပါတယ္။

စီမံခန့္ခြဲေရးမႉးတစ္ဦး၏ ေရွ့တန္းအက်ဆံုး နဲ့ အေရးပါဆံုး အရည္အခ်င္းတစ္ရပ္ ကေတာ့ “ ေခါင္းေဆာင္တတ္ေရး” ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ထိေရာက္ျဖစ္ထြန္းေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈ သည္ လူတစ္ဦးခ်င္းေအာင္ျမင္မႈအတြက္ေရာ အဖြဲ့အစည္းေအာင္ျမင္မႈ အတြက္ပါ အဓိကက်ပါတယ္။

စီမံခန့္ခြဲေရးမႉးေတြဟာ တစ္ဦးနွင့္တစ္ဦးသည္ ၾသဇာေပးနည္းစနစ္ျခင္း မတူညီ က်ပါဘူး။

ဥပမာ -

စီမံခန့္ခြဲေရးမႉးအခ်ို့ဟာ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားအတြက္ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ေဖာ္ေပးျခင္း၊ လုပ္ရမည့္အရာမ်ားကို အေသးစိတ္စာရင္းခ်ေပးျခင္း နွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္ဇယား အတိုင္း လုပ္ျဖစ္ /မျဖစ္ ေသခ်ာေအာင္ ထပ္ျကပ္မကြာ အနီးကပ္စစ္ေဆး ျကည့္ရႈ့ျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္အမ်ားျကီးသံုးစြဲခဲ့က်ပါတယ္။ ဒီလိုစီမံခန့္ခြဲးေရးမႉးမ်ိုးကိုေတာ့ လက္ေအာက္ငယ္ သားမ်ားအား လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာကို မျဖစ္ညစ္က်ယ္ မဆိုစေလာက္သာ လွြဲအပ္ေပးသည့္ လူမ်ိုးလို့ဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္မ်ိုးကေတာ့ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားကို ကိုယ္လုပ္နည္းကိုင္နည္း အား ကိုယ္တိုင္ဆံုးျဖတ္ေရြးခ်ယ္ေစျခင္း၊ အကူအညီထပ္မံလိုသူေတြကို တံခါးဖြင့္မူဝါဒ ထားေပးျခင္းျဖင့္ ေယဘုယ် ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ေပးရတာကို ပိုလိုလားက်တယ္။ ဒီလို စီမံခန့္ခြဲေရးမႉးမ်ားကေတာ့ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားအား မွ်တတဲ့အလုပ္တာဝန္ကို လွြဲအပ္ေပးတဲ့သူမ်ိုးျဖစ္တယ္လို့ဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။

တခ်ို့စီမံခန့္ခြဲသူေတြကေတာ့ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြကို ျဖစ္နိုင္သမွ် အနည္းဆံုးလမ္းညွြန္မႈေပးတယ္၊ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြက ျပႆနာအခ်ို့ကိုရင္ဆိုင္ ေနရပါက သူတို့ဘာသာအေျဖရွာျပီးေျဖရွင္းေစတယ္။ ဒီလိုစီမံခန့္ခြဲေရးမႉးမ်ိုးကေတာ့ အလုပ္တာဝန္ခပ္သိမ္းကို လံုးလံုးလွြဲအပ္ေပးထားတဲ့သူမ်ိုးေတြျဖစ္ပါတယ္။
အဲ့ဒီနည္းလမ္း သံုးမ်ိုးထဲမွာ ဘယ္နည္းလမ္းကအေကာင္းဆံုးလဲလို့ေမးလာခဲ့လွ်င္ ေတာ့ နည္းဟန္သံုးမ်ိုးစလံုးဟာ တစ္မ်ိုးစီထိေရာက္နိုင္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုး ေခါင္းေဆာင္မႈနည္းဟန္ တစ္မ်ိုးတည္းဟူ၍ မရွိဘူးဆိုတာကို သိသာထင္ရွားေစပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်က္ေတြေျကာင့္ပဲ ေခါင္းေဆာင္မႈဆိုတာဟာ အလြန္စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာ ေကာင္း လာပါတယ္။

အဓိကစိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာေကာင္းတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ ေတြမွာ ရွိတတ္က်တဲ့ ဓေလ့စရိုက္မ်ား နဲ့ အရည္အခ်င္း စြမ္းရည္မ်ား ( traits & abilities ) ပဲျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၂၀ နွင့္ ၁၉၅၀ ျပည့္နွစ္အတြင္း ေခါင္းေဆာင္မႈ ထိေရာက္ အက်ိုးျဖစ္ထြန္းခ်က္ အား အေထာက္အကူျပုေသာ အင္အားစုမ်ားကို ပိုင္းျခားျပရန္ အားထုတ္သည့္အေနျဖင့္ ဓေလ့စရိုက္သီအိုရီ ( traits & abilities ) သုေတသနျပုမႈေတြကို အမ်ားျကီးျပုလုပ္ခဲ့က် ပါတယ္။ စူးစမ္းေလ့လာသူ ပညာရွင္မ်ားက အမ်ားလက္ခံနိုင္ေသာ ေယဘုယ်စာရင္း တစ္ခု မေဖာ္ေဆာင္နိုင္ခဲ့ျခင္းမွာ ကံဆိုးသည့္ အျကီးမားဆံုးျပႆနာပဲျဖစ္ပါတယ္။ဒါေပမဲ့ အမ်ားစုတင္ျပခဲ့တဲ့ ေယဘုယ်ေတြ့ရွိခ်က္အခ်ို့ကို ေတာ့ရရွိခဲ့ပါတယ္။

သာဓကအားျဖင့္ အဲ့ဒီေခတ္က ေရးသားတင္ျပခ်က္ေတြကို ဆန္းစစ္သံုးသပ္ျပီး ေနာက္ ဘက္စ္ (Bass )ဆိုသူက ေအာက္ပါေကာက္ခ်က္မ်ား ဆြဲယူရန္ စူးစမ္း ေလ့လာခ်က္ ၁၅ခုေက်ာ္မွ တစ္‌ေျပးညီ ခိုင္မာအားေကာင္းေသာ အေထာက္အထားမ်ားကို ေတြ့ရွိခဲ့ပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္မႈ အေနအထားတစ္ရပ္ရရွိထားသူဟာ ၄င္းရဲ့ အုပ္စု သာမန္အဖြဲ့ဝင္ မ်ားထက္ ေအာက္ပါအခ်က္ေတြဟာသာလြန္ေနတာကိုေတြ့ရမွာျဖစ္ပါတယ္-
(၁) ဉာဏ္အေျမာ္အျမင္ ( Intelligence )
(၂) ပညာအရည္အခ်င္း ( Scholarship )
(၃) တာဝန္မ်ားထမ္းေဆာင္ရာ၌ မွီခိုအားထားနိုင္မႈ ( Depend-ability in exercising responsibilities )
(၄) လႈပ္ရွားထျကြရွိမႈ နွင့္ လူမႈေရးပါဝင္ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ( Activity & Social Participation )
(၅) လူမႈစီးပြါးေရးဘဝအဆင့္အတန္း ( Socioeconomic Status ) တို့ပဲျဖစ္ပါတယ္။

အဲ့ဒီအခ်က္ေတြအျပင္ ေအာက္ပါေတြ့ရွိခ်က္မ်ားကို အေထာက္အကူျပုေစတဲ့ စူးစမ္းေလ့လာမႈ (၁၀)ခုေက်ာ္ကိုလဲ ဘက္စ္ (Bass )က ထပ္မံေတြ့ရွိခဲ့ျပန္ပါတယ္။
(က) ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးမွာ လိုအပ္တဲ့အရည္အခ်င္းေတြ၊ စရိုက္လကၡဏာေတြနဲ့ ကြ်မ္းက်င္တပ္ေျမာက္မႈေတြကို ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ ရင္ဆိုင္ကိုင္တြယ္ရာမွာ အ‌ေျခအေနေတြရဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားက အဓိကအားျဖင့္ ပိုင္းျဖတ္တယ္လို့ဆိုပါတယ္။
(ခ) ေခါင္းေဆာင္မႈအေနအထားတစ္ရပ္ ရရွိထားတဲ့သူဟာ သူ့ရဲ့သာမန္အဖြဲ့ဝင္ေတြ ထက္ ေအာက္ပါအခ်က္တစ္ခုစီ၌ အတိုင္းအတာတစ္စံုတစ္ခုအထိ သာလြန္ေနတာကိုေတြ့ ရမွာျဖစ္တယ္လို့ဆိုပါတယ္-
(၁) လူမႈေရးနားလည္မႈ ( Sociability )
(၂) ပင္ကိုအစြမ္းအစ ( Initiative )
(၃) ဇြဲနပဲျကီးမႈ ( Persistence )
(၄) အလုပ္တြင္က်ယ္မည့္ လုပ္နည္းကိုင္နည္းမ်ား သိရွိနားလည္မႈ ( Knowing how to get things done )
(၅) ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယံုျကည္မႈ ( Self-Confidence )
(၆) အ‌ေျခအေနမ်ားကို နိုးျကားထြင္းေဖာက္ျမင္သိမႈ ( alertness to, and insight into, situations )
(၇) အမ်ားနဲ့လက္တြဲပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈ ( Cooperativeness )
(၈) ေရပန္းစားမႈ ( Popularity )
(၉) အ‌ေျခအေနနွင့္လိုက္ေလ်ာညီေထြျပုတတ္မႈ ( Adaptability )
(၁၀) နႈတ္ေရးတတ္ကြ်မ္းမႈ ( Verbal facility ) တို့ပဲျဖစ္ပါတယ္။
သည္လို ေယဘုယ် ေခါင္းေဆာင္မႈဓေလ့စရိုက္ေတြကို စူစမ္းရွာေဖြရာမွာ အလိုအေလ်ာက္ ေစ့ေဆာ္ဆြဲေဆာင္မႈ ရွိျခင္းေျကာင့္ ဒီခ်ဥ္းကပ္နည္းေတြဟာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ စီမံခန့္ခြဲေရးဆိုင္ရာ စာေပေတြမွာ ေရပန္းစားေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာ စိတၱေဗဒပညာရွင္ ဟာရီလီဗင္ဆင္ က ေခါင္းေဆာင္ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ဥပတိအတိုင္းအတာ အခ်က္ (၂၀)ကို ဆြဲထုတ္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအတိုင္းအတာေတြဟာ ထိပ္တန္းစီမံခန့္ခြဲေရး အခြင့္အာဏာရွိသူတစ္ဦးကို စီစစ္ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါမွာ ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမဲ့ အခ်က္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြကေတာ့-
(၁) အခ်က္အလက္အမ်ိုးမ်ိုးကို ေရွ့ေနာက္ညီညြတ္ေသာ ရည္မွန္းခ်က္ေဘာင္ တစ္ခုရေအာင္ ေတြးဆသိျမင္ဖြဲ့စည္းေပါင္းစပ္တည္ေဆာက္တတ္ျခင္း
( The capacity to abstract, to conceptualize, to organize, and to integrate different data into a coherent frame of reference )
(၂) ဒြိဟသံသယဝိဝါဒကို သေဘာထားျကီးျခင္း
( A tolerance for ambiguity)
(၃) ဉာဏ္အေျမာ္အျမင္ရွိျခင္း
( Intelligence )
(၄) ေကာင္းေကာင္းပိုင္းျဖတ္ျခင္း
( Good Judgment )
(၅) တာဝန္ယူတတ္ျခင္း
( Ability to take charge )
(၆) ျပႆနာမ်ားကို အားတက္သေရာ မဟာျဗူဟာေျမာက္ ရင္ဆိုင္‌ေျဖရွင္း တတ္ျခင္း
( A Capacity for Attacking Problems Both Vigorously and Strategically )
(၇) ထေျမာက္ေအာင္ျမင္ေရးအေလးေပးျခင္း
( An Achievement Oriented-ness )
(၈) အျခားသူမ်ား၏ စိတ္ခံစားခ်က္ကို သိလြယ္တံု့ျပန္တတ္ျခင္း
( A Sensitivity to the Feelings of Others )
(၉) အဖြဲ့အစည္းဝင္တစ္ဦးအေနျဖင့္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္တတ္ျခင္း
( Participation as a Member of the Organization )
(၁၀) ရင့္က်က္ျပည့္ဝျခင္း
( Maturity )
(၁၁) အျခားသူမ်ားထံမွသတင္းစကား၊ ‌ေဝဖန္ခ်က္နွင့္ ပါဝင္ပူေပါင္းမႈရသည့္တိုင္ ကိုယ္ဒူးကိုယ္ခြ်န္တတ္ျခင္း
( Ability to Stand on his or her Own while accepting information, criticism, and cooperation from others. )
(၁၂) ပီျပင္ရွင္းလင္းေျပာဆိုတတ္ျခင္း
( Ability to Articulate )
(၁၃) ရုပ္ပိုင္းစိတ္ပိုင္းသက္လံုေကာင္းျခင္း
( High Physical and Mental Stamina )
(၁၄) ဖိစီးမႈကိုအလိုက္သင့္စီမံထိန္းတတ္ျခင္း
( Ability to adapt and to manage stress )
(၁၅) ဟာသဉာဏ္ရွိျခင္း
( A Sense of Humor )
(၁၆) အဖြဲ့အစည္း၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားနွင့္ကိုက္ညီေသာ ရွင္းလင္းျပတ္သားသည့္ ကိုယ္ပိုင္ပန္းတိုင္မ်ားရွိျခင္း
( Well-defined personal goals that are consistent with organizational needs )
(၁၇) လံုးလဝီရိယျကီးျခင္း
( High perseverance )
(၁၈) အခ်ိန္ကိုစံနစ္တက်စုစည္းအသံုးခ်တတ္ျခင္း
( The ability to organize time well )
(၁၉) ေလးနက္တည္ျကည္ျခင္း
( High integrity )
(၂၀) လူမႈတာဝန္နွင့္ေခါင္းေဆာင္မႈတာဝန္ယူဖို့လိုအပ္ပံုကို နားလည္တန္ဖိုးထားျခင္း ( An appreciation for the need to assume social responsibility and leadership.)

လီဗင္ဆင္သည္ သူရဲ့အတိုင္းအတာေတြဟာ စာရင္းအင္းေဗဒအရ ခိုင္လံုတယ္လို့ ေတာ့ အာမဝန္တာမခံေပ။ ထိပ္ပိုင္ဆိုင္ရာ စိမံခန့္ခြဲေရး ထိေရာက္ေအာင္ျမင္မႈ နွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ သေဘာလကၡဏာမ်ားကို အေလးေပးစဥ္းစားနိုင္ရံုသာ သူဟာတင္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္လို့ဆိုပါတယ္။
သူ ဘယ္လိုပဲ‌ေျပာ‌ေျပာ ေဖာ္ျပပါ ဓေလ့စရိုက္မ်ားဟာ ေခါင္းေဆာင္မႈ သေဘာ သဘာဝကို နားလည္သေဘာေပါက္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ျပုလုပ္ရာမွာ အလြန္အေရးပါတယ္ ဆိုတာ ျငင္းနိုင္ဖြယ္ရာမရွိပါဘူး။ သူတင္ျပခဲ့တဲ့ ဓေလ့စရိုက္မ်ား နဲ့ စြမ္းရည္မ်ားကို ဆန္းစစ္ျကည့္တဲ့အခါမွာ စီမံခန့္ခြဲေရး ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးမွာ အမွန္တကယ္လိုအပ္တဲ့ ေယဘုယ်ပံုရိပ္တစ္ခုကို မီးေမာင္းထိုးျပေနသည္မွာ ထင္ရွားတာကို ေတြ့ျမင္က်ရမွာျဖစ္ ပါတယ္။
( Ref: Richard M.Hodgetts. Management)

ေနာက္ အေရးပါေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေလ့လာစူးစမ္းနည္းမွာ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ အျပဳအမူ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို စစ္ေဆးအကဲျဖတ္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ လူတစ္ဦးရဲ့ ထြန္းေပါက္ေအာင္ျမင္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈအမူအရာတစ္မ်ိုးကို အတုယူက်င့္သံုးျခင္း အားျဖင့္ ပိုေတာ္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတစ္ဦးျဖစ္လာနိုင္တယ္လို့ သုေတသီပညာရွင္ အမ်ားအျပားက ယံုျကည္ခဲ့က်ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီအယူအဆဟာ အျငင္းပြါးနိုင္စရာေတြ ရွိပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာ ေခါင္းေဆာင္မႈအမူအရာကို ပိုျပီးနက္နက္နဲနဲ ထဲထဲဝင္ဝင္ စိတ္ဝင္တစားရွိလာျကပါတယ္။ စိတ္ဝင္တစားျကည့္လာျကတာနဲ့အမွ် ေခါင္းေဆာင္ေတြ နဲ့ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြ အျပန္အလွန္ခ်ိတ္ဆက္ အၾကိဳးျပဳေနက်ပံုကို အဓိပၸါယ္အမ်ိုးမ်ိုး ဖြင့္ဆိုခဲ့က်ပါတယ္။

စီမံခန့္ခြဲမႉးေတြ အမ်ားဆံုးလက္ခံက်င့္သံုးျပီး အလြန္အမင္း ျပဳလုပ္တတ္ျကတာ ကေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈ ( Autocratic Leadership )ပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူတို့ေတြဟာ အလုပ္တာဝန္ျပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္ေရးကိုပဲ အဓိကထားအာရံုစိုက္ျကျပီးေတာ့ လူသားေတြအေပၚမွာေတာ့ အေလးမထားက်ေပ။ ဒီလိုေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ ေရွးရိုးစီမံခန့္ ခြဲေရးပံုစံနဲ့သာ သင့္ျမတ္ကိုက္ညီပါတယ္။ အဲ့ဒီပံုစံအရ အလုပ္သမားေတြကို ကုန္ထုတ္ အင္အားစုမ်ား ( Factors of Production )အျဖစ္ ရႈျမင္သေဘာထားက်တယ္။ မည္သို့ ပင္ဆိုေစ ေခါင္းေဆာင္ေတြမစြမ္း၊ မထိေရာက္ဟု တစ္ဖက္သတ္ေတာ့ မမွတ္ယူ သင့္ပါဘူး။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ သူတို့ဟာ ေျကာက္ခမန္းလိလိ စြမ္းေဆာင္ေအာင္ ျမင္တတ္ ျကပါတယ္။ ဥပမာ အက်ပ္အတည္းဆိုက္တဲ့အ‌ေျခအေနေတြမွာဆိုရင္ ေခါင္းမာျပင္း ထန္ေသာ စီမံခန့္ခြဲေရးမႉး ေတြလိုအပ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ို့ေသာအဖြဲ့အစည္းေတြမွာဆိုရင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ စြမ္းအား တိုးျမင့္ေရး၊ စရိတ္ထိန္းသိမ္းေရးျပႆနာမ်ား (သို့) အရည္အသြးညံ့ဖ်င္းမႈ ျပႆနာမ်ားနွင့္ ရင္ဆိုင္ က်ရတဲ့အခါေတြမွာဆိုရင္ အ‌ေျခအေနတည့္ မတ္ေအာင္ ေျဖရွင္းရန္ အာဏာရွင္ဆန္တဲ့ ေခါင္ေဆာင္ေတြကို အာကိုးအားထားျပဳက်ရပါတယ္။

ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ အမူအရာကို အမူအရာကို အနီးကပ္ ကြပ္ကဲထိန္းခ်ဳပ္မႈအေပၚ အေလးထားျခင္း နဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာလွြဲအပ္ေပးရန္ မလိုျခင္း ဆိုတဲ့လကၡဏာ နွစ္ရပ္အရ အကဲျဖတ္နိုင္ပါတယ္။ သူတို့ဟာဆိုရင္ အေရးပါ ေသာအေျကာင္းကိစၥအားလံုးအေပၚ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္တဲ့အခြင့္အာဏာကို ထိန္းခ်ဳပ္ထား က်ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအျပီးသတ္အတည္ျပုခ်က္ကို သူတို့ ေသခ်ာေပါက္ရယူလိုေသာ ေျကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ ဖခင္အသြင္ဆန္ေသာေခါင္းေဆာင္မႈ ( Paternalistic Leadership ) ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေခါင္းေဆာင္မႈစတိုင္ကေတာ့ အလုပ္ကိုအလြန္အမင္း ဗဟိုျပုထားေသာ္လည္း လူသားအျမုေတျဖစ္တဲ့ ဝန္ထမ္းလုပ္သားမ်ားကိုလည္း အေလးထား ထည့္တြက္က်ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာသူတို့ကို ဒီမိုခေရစီဆန္ေသာ/မွ်‌ေဝတာဝန္ယူေသာ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ့ ေရာေထြးျမင္တတ္က်ပါတယ္။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ သူတို့ဟာ အလုပ္ ကိုေရာ လူေတြကိုပါ တစ္ျပိုင္နက္ အေလးထားက်ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို့ရဲ့ ထူးျခားေသာသြင္ျပင္လကၡဏာတစ္ရပ္က သူတို့ဟာ ဒီမိုကေရစီဆန္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို မီးေမာင္းထိုးျပပါတယ္။ “ ငါ‌ေျပာသလိုလုပ္၊ အဖြဲ့အစည္းက မင္းကို တာဝန္ယူ ေစာင္မလိမ့္မယ္” ဆိုေသာအေတြးအေခၚကို သူတို့ယံုျကည္ျကျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ သားသမီးေတြကိုအုပ္ခ်ုပ္တဲ့ မိဘေတြနဲ့ တစ္ေထရာထဲ တူလိုဟန္ ရွိက်ပါတယ္။

စီးမံခန့္ခြဲေရးမႉးအမ်ားအျပားဟာ ဖခင္အသြင္ဆန္ေသာ ေခါင္းေဆာင္သူေတြျဖစ္ျက ပါတယ္။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ သူတို့ဟာ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြဟာ သူတို့ကို ျကည့္ရႈေစာင့္ ေရွာက္ေပးမဲ့ တစ္စံုတစ္ဦးကို အျမဲတမ္းလိုလားေတာင့္တေနတယ္လို့ ထင္ေနေသာေျကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖခင္အသြင္ဆန္ေသာေခါင္းေဆာင္မႈပံုစံသည္ ဘဝမွာလံုျခံုမႈမရွိေသာသူမ်ား၊ မိမိတို့ရဲ့အလုပ္အကိုင္ကိုသာ သင္ယူေနက်ရွာျပီး အျကံဉာဏ္၊ အကူအညီနဲ့ အကာအကြယ္ကို ငံ့လင့္ေနက်တဲ့ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားကို ကိုင္တြယ္‌ေျဖရွင္းတဲ့အခါမ်ိုးမွာ အထိေရာက္ ဆံုးနဲ့ အစြမ္းေဆာင္နိုင္ဆံုး ျဖစ္တတ္က်ပါတယ္။

( Ref: Richard M.Hodgetts. Management)

ဒီမိုကေရစီဆန္ေသာ/မွ်‌ေဝတာဝန္ယူေသာေခါင္းေဆာင္မႈ ( Democratic/ Participative Leadership) ဆိုတာကေတာ့ လူနွင့္အလုပ္ နွစ္မ်ိုးစလံုးကို လြန္စြာအေလး ထားျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြအျကား တစိုက္မတ္မတ္ သတင္းအခ်က္အလက္ အျပန္အလွန္ စီးဆင္းမႈကိုအားေပးတယ္၊ ကူညီပံ့ပိုးေပးတယ္ လုပ္ပိုင္ ခြင့္အာဏာအမ်ားအျပားကိုလဲ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားအား လွြဲအပ္ေပးထားပါတယ္။ လုပ္သားမ်ား တက္တက္ၾကြၾကြပါဝင္လုပ္ေဆာင္ ေအာင္လဲ နွိုးေဆာ္အားေပးပါတယ္။ ဒီ‌ေခါင္းေဆာင္မႈနည္းဟန္ရဲ့ အားသာခ်က္ကေတာ့ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ တာဝန္ယူမႈ၊ အခ်င္းခ်င္း ယိုင္းပင္းကူညီမႈ၊ တစ္ဦးရဲ့အားနည္းခ်က္ကို တစ္ဦးကျဖည့္ဆည္းအားေပးမႈ၊ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈ၊ မိမိတာဝန္ နွင့္အျပစ္ကို တစ္ပါးသူအေပၚပံုမခ်မႈ၊ တစ္ဦး၏ စြမ္းေဆာင္ ေအာင္ျမင္မႈကို တစ္ဦးကမုဒိတာပြါးမႈ၊ ေစ့စပ္ညွိနွိုင္းအ‌ေျဖရွာမႈ နွင့္ ေပ်ာ့ေပ်ာင္း ေသာဆက္ဆံ ေရးဘဝျဖစ္တည္မႈ စတာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ သည္လို လူကိုေရာအလုပ္ကိုပါ အလြန္အမင္း တန္ဖိုးထားျခင္းေျကာင့္ ဒီေခါင္းေဆာင္မႈနည္းဟန္မွာ အက်ိုးေက်းဇူး‌ေျမာက္မ်ားစြာျဖစ္ထြန္း ပါသည္။ သိသာထင္ရွားတဲ့အက်ိုးေက်းဇူးေတြကေတာ့-

(၁) အျပီးသတ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မခ်မီ လိုအပ္တဲ့သတင္းအခ်က္အလက္ေတြနဲ့ အေထာက္အကူရရွိေရးအတြက္ တျခားသက္ဆိုင္သူေတြအေပၚ ေခါင္းေဆာင္ က အားကိုးအားထားျပုနိုင္ေသာေျကာင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ပံု တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။
(၂) လုပ္ေအာက္ငယ္သားေတြဟာ သူတို့လုပ္ငန္းခြင္ဝန္းက်င္မွာ အဆင္ေျပ ပြင့္လင္းလြတ္လပ္မႈကို နွစ္သက္သေဘာက်ေသာေျကာင့္ စိတ္ဓါတ္တက္ျကြ အားေကာင္းလာမွာျဖစ္ပါတယ္။
(၃) လက္ေအာက္ငယ္သားေတြဟာ သူတို့ရည္မွန္းခ်က္ကိုသိရွိျပီး အဲ့ဒီရည္မွန္းခ်က္ ကို မျဖစ္မေနဆြတ္ခူးရရွိရန္ လိုအပ္တဲ့လုပ္ပိုင္ခြင့္ လြပ္လပ္မႈ အျပည့္အဝရရွိ ေသာေျကာင့္ အျကီးအက်ယ္ ထေျမာက္ေအာင္ျမင္ေရး ေမာင္းနွင္အားကို ပ်ိုးေထာင္ ရွင္သန္ျကီးထြားလာေစမွာျဖစ္ပါတယ္။
(၄) အေျပာင္းအလဲမ်ားျပုလုပ္ခဲ့ပါလွ်င္လဲ ဝန္ထမ္းမ်ားဟာ ဆန့္က်င္ေသြဖီျခင္း မရွိပဲ ၄င္းတို့ကိုယ္တိုင္ ပါဝင္ တာဝန္ယူလုပ္ေဆာင္က်မွာျဖစ္ပါတယ္။

အဓိကအားျဖင့္ မွ်‌ေဝတာဝန္ယူေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈနည္းဟန္ကို ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုး ေသာ တိုင္းျပည္ေတြမွာ အမ်ားဆံုးလက္ခံက်င့္သံုးက်ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ နိုင္ငံမွာ လက္ခံက်င့္သံုးပါတယ္။ သို့ေသာ္ ဒီေခါင္းေဆာင္မႈနည္းဟန္သည္ အဖြဲ့အစည္း တိုင္းအတြက္ေတာ့ ျခြင္းခ်က္မရွိ အလုပ္ျဖစ္တယ္လို့ေတာ့ မဆိုနိုင္ပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ တစ္ခ်ို့အဖြဲ့အစည္းေတြဟာ မွ်‌ေဝတာဝန္ယူမႈ အလြန္အားေကာင္းတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ ဓေလ့ စရိုက္နဲ့ ဟန္က်ပန္က် လည္ပတ္ေအာင္ မစြမ္းေဆာင္နိုင္တတ္က်လို့ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ လြပ္လပ္ေသာ/အထိန္းအခ်ုပ္ကင္းေသာေခါင္းေဆာင္မႈ ( Laissez-faire/Free-rein Leadership) ဆိုတာကေတာ့ လုပ္ငန္းဌာနရဲ့ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို အ‌ေျခခံအားျဖင့္ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္ တာဝန္ယူျခင္းမရွိတဲ့ စီမံခန့္ခြဲေရးမႉး(ေခါင္းေဆာင္)ေတြက ကိုင္စြဲက်င့္သံုးက်ပါတယ္။ ဒီစီမံခန့္ခြဲေရးမႉးေတြဟာ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြကို လက္ေအာက္ ငယ္သားေတြအေပၚ ပံုေအာျပီး ပခံုးလွြဲေပးလိုက်တယ္။ သူတို့ကိုယ္တိုင္က်ေတာ့ ဘာတာဝန္ကိုမွ မယ္မယ္ရရမယူျခင္က်ဘူး၊ အလုပ္တာဝန္ေတြကို သူတို့နဲ့မဆိုင္သလိုပဲ သေဘာထားက်တယ္။

သူတို့ဟာ လုပ္ငန္းခြင္ထဲကို ကိုယ္ေရာင္ျပသာလာျကျပီး လုပ္ငန္းအေျခအေနဘယ္လို ရွိတယ္ ဘယ္လိုစခန္းသြားေနတယ္ဆိုတာကို ျကည့္ရႈစစ္ေဆးရန္ေလာက္သာ စိတ္ဝင္စားမႈရွိ ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္တာဝန္ယူ၍ တက္တက္ျကြျကြ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းမ်ိုးမရွိေပ။
သို့ဆိုလွ်င္ လြပ္လပ္ေသာ/အထိန္းအခ်ုပ္ကင္းေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈနည္းဟန္ဟာ ေကာင္းစြာအလုပ္ျဖစ္ပါသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြေပၚေပါက္လာနိုင္ပါတယ္။ အ‌ေျဖကေတာ့ အလုပ္ျဖစ္နိုင္ပါတယ္လို့ပဲ ‌ေျဖဆိုရပါမယ္။ ဘယ္လိုေနရာေတြမွာအလုပ္ျဖစ္နိုင္သလဲဆိုေတာ့ သုေတသနနဲ့ဖြံျဖိုးေရး လက္ေတြ့စမ္းသပ္ခန္းေတြမွာ တာဝန္ယူရတဲ့ စီမံခန့္ခြဲေရးမႉးရဲ့ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ့လက္ေထာက္ေတြအားလံုးဟာ အမ်ားအားျဖင့္ အထူးကြ်မ္းက်င္နွံ့စပ္ တတ္သိလိမ္မာ
ၾကတယ္၊ အလုပ္တာဝန္ကို ပိုင္နိုင္ကြ်မ္းက်င္ေသာ အတတ္ပညာရွင္ေတြျဖစ္က်တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ စီမံခန့္ခြဲေရးမႉးဟာ အလုပ္ျပီးေျမာက္ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ လက္နက္ကရိယာေတြနဲ႔ အေထာက္အကူကိုျဖည့္ဆည္း ေပးရန္သာျဖစ္တယ္ ဘာေတြလုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆိုတာကို အထူးတိုက္တြန္း‌ေျပာဆိုဖို့ လံုးလံုးမလိုအပ္ပါဘူး။ အားျကိုးမာန္တက္ စြမ္းစြမ္းတမံလုပ္ေဆာင္ျကသည္မွာ လံုးဝစိတ္ခ်ရ ေသာေျကာင့္ စီမံခန့္ခြဲးေရးမႉးေတြအဖို့ ထူးျခား‌ေျပာင္ေျမာက္တဲ့ ရလာဘ္ေကာင္းေတြရရွိနိုင္ မွာျဖစ္ပါတယ္။

သို့ေသာ္ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိုးေတြဟာ ေတြ့ရခဲပါတယ္။ ျဖစ္ျမဲသေဘာရဲ့ ခြ်င္းခ်က္ တစ္ခုသာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုစီမံခန့္ခြဲေရးမႉးေတြဟာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း လြန္စြာေလ်ာ့နည္း တတ္က်ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ သူတို့ဟာ စာဖြဲ့ရေလာက္ေအာင္ ဘာတစ္ခုမွ ဟုတၳိပတၳိ ထိေရာက္ေအာင္စြမ္းေဆာင္နိုင္ျခင္း မရွိက်ပါဘူး။ သည္လိုျဖစ္ျရခင္းရဲ့အဓိက အေျကာင္းရင္းကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးရဲ့ အေရးၾကီး ဆံုးျဖစ္တဲ့ ဦးစီးေခါင္ေဆာင္ မႈတာဝန္ကို လစ္ဟင္းျကေသာေျကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္သူေတြဘာေတြ‌ေျပာ‌ေျပာ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတစ္ေယာက္ ရဲ့တာဝန္မွာ-
(က) လက္ေအာက္ငယ္သားေတြလုပ္ေဆာင္ရမဲ့ အလုပ္တာဝန္ေတြကို အလြယ္တကူ နားလည္ေအာင္ရွင္ျပနိုင္ရမယ္။
(ခ) ပန္းတိုင္ေပါက္ေျမာက္ ေအာင္ျမင္ေရးကိုဟန့္တားထားတဲ့ လမ္းပိတ္ဆို့မႈ တားဆီးမႈအခက္အခဲေတြကို ရွင္းလင္းဖယ္ရွားေပးရမယ္။
(ဂ) ကိုယ္ပိုင္ဆနၵျပည့္ဝ ေက်နပ္မႈရရွိေအာင္ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းကိုတိုးျမွင့္ဖြင့္ေပးနိုင္ရပါမယ္။

ဒါေတြဟာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတစ္ဦးမွာ ရွိသင့္တဲ့အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြပဲျဖစ္ ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခု ကေတာ့ John C.Maxwell ေရးသားတဲ့ The 21 Irrefutable Laws Of Leadership ကို ေမာင္ျမင့္ျကြယ္ဘာသာျပန္ဆို ထားတဲ့ မွတ္သားထားတာေလး တစ္ခ်ို့ ကို‌ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
ဒါကေတာ့ တစ္ခ်ို့ေသာသူမ်ားဟာ ေခါင္းေဆာင္မႈ နွင့္ စီမံခန့္ခြဲမႈ သည္ တစ္မ်ိုးတည္း ျဖစ္တယ္ဆိုေသာ ယူဆခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒါဟာမွားယြင္းတဲ့အယူအဆပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ‘ေခါင္းေဆာင္မႈ’ဆိုသည္မွာ လူအမ်ားအျပားအား လိုက္ပါလာ ေအာင္ ျသဇာသက္ေရာက္ေစမႈျဖစ္ျပီး ‘စီမံခန့္ခြဲမႈ’ကေတာ့ နည္းစနစ္မ်ားနွင့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား တသမတ္တည္းရွိေနေစေရးကို အာရံုစိုက္မႈပင္ျဖစ္တယ္လို့ဆိုပါတယ္။

ခရိုက္စလာ ေမာ္ေတာ္ကားကုမၸဏီရဲ့ ရွယ္ယာမင္ နွင့္ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ုပ္ေဟာင္း လီအိုင္ယာေကာ့ကာ ကေတာ့ “တစ္ခါတစ္ရံမွာေတာ့ အေတာ္ဆံုးမန္ေနဂ်ာေတြေတာင္ ေခြးအျကီးျကီးတစ္ေကာင္ရဲ့ျကိုးကို ကိုင္ထားရတဲ့ ခ်ာတိတ္ေလးတစ္ေယာက္နဲ့တူတယ္တဲ့ ေခြးျကီးကဘယ္ကိုသြားခ်င္သလဲဆိုတာကို ေစာင့္ျကည့္ျပီးမွ လိုက္ပို့တတ္တာမ်ိုးေပါ့” ဆိုျပီး ေလွာင္ေတာင္ေတာင္ခနဲ့တဲ့တဲ့‌ေျပာဖူးပါေသးတယ္။
ပုဂၢိုလ္တစ္ေယာက္အား ထိုပုဂၢိုလ္သည္ စီမံခန့္ခြဲမႈသက္သက္ထက္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးနိုင္သူဟုတ္မဟုတ္ စမ္းသပ္ျကည့္နိုင္တဲ့ အေကာင္ဆံုးနည္းလမ္းကေတာ့ ၄င္းအား အျပုသေဘာေဆာင္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈကို ဖန္တီးေပးရန္ ေစခိုင္းဖို့ပဲျဖစ္ပါတယ္။ မန္ေနဂ်ာမ်ားသည္ ဦးတည္ခ်က္ကို မေျပာင္းလဲေအာင္ ထိန္းထာနိုင္ေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲသြားေအာင္မူ မျပုလုပ္နိုင္က်ေပ။ လူပုဂၢိုလ္မ်ားကို ဦးတည္ခ်က္ အသစ္ဆီသို့ ေျပာင္းေရွြ့ေဆာင္ရြက္ေစရန္ဆိုတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြမွာ ျသဇာသက္ေရာက္မႈရွိေစရန္လည္း လိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ျကီးမ်ားက မည္သည့္အခါ၌ ဦးေဆာင္ရမည္ကိုသိျခင္းသည္ မည္သည့္ကိစၥ အားေဆာင္ရြက္ရမည္နွင့္ မည္သည့္ေနရာသို့ သြားရမည္တို့အား သိရွိသကဲ့သို့ပင္ အေရးၾကီး ေၾကာင္းကိုေတြ႔ျမင္ၾကရမွာျဖစ္တယ္လို့ဆိုပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးက လႈပ္ရွားမႈတစ္ရပ္ ကို ျပဳလုပ္သည့္အခါတိုင္း ျဖစ္ေပၚလာနိုင္သည့္ ရလဒ္ ေလးမ်ိဳးရွိပါသည္။

(၁) မွားယြင္းေသာအခ်ိန္တြင္ မွားယြင္းေသာလုပ္ရပ္က ေဘးဒုကၡနွင့္ ၾကံုေတြ႔ရရွိလိမ့္မည္။
(၂) မွန္ကန္ေသာအျပဳအမူအား မွားယြင္းသည့္အခ်ိန္ကာလတြင္ ျပဳလုပ္မိပါက ခုခံျငင္းဆန္မႈကို ျဖစ္ေစ၏။
(၃) မွားယြင္းေသာလုပ္ရပ္ကို မွန္ကန္သည့္အခ်ိန္အခါတြင္ ေဆာင္ရြက္ပါကလဲ မွားယြင္းမႈျဖစ္၏။
(၄) မွန္ကန္ေသာအခ်ိန္တြင္ရွိ မွန္ကန္ေသာလုပ္ရပ္က ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကို ရရွိေစ၏။
အဂၤလန္နိုင္ငံ၏ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီက “လူတစ္ေယာက္ရဲ့ဘဝမွာ ေမြးဖြားလာကတည္းက သူျကံုေတြ့ရမဲ့ အထူးအခ်ိန္ကာလေလးတစ္ခုရွိေနပါတယ္။ အဲ့ဒီအထူးအခြင့္အေရးေလးကို အမိအရဖမ္းယူျပီး သူေဆာင္ရြက္ရမဲ့လုပ္ငန္းတာဝန္ -အဲ့ဒါကလဲ သူနဲ့အထူးတလည္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့လုပ္ငန္းတာဝန္ တစ္ခုကိုသူေဆာင္ရြက္လိမ့္မယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္ကာလကေလးမွာ သူဟာဂုဏ္သတင္းျကီးျခင္းကိုရရွိလိမ့္မယ္ ေနာက္အဲ့ဒီအခ်ိန္ဟာ သူ့ဘဝရဲ့ အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္ပဲျဖစ္တယ္”လို့ဆိုပါတယ္။

အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္သည္ မည္မွ်ပင္ထူးခြ်န္သူျဖစ္ပါေစ ၄င္းတစ္ဦးတည္းေဆာင္ရြက္နိုင္စြမ္း မရွိၾကပါ။ အားကစားေလာကတြင္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိေစရန္ နည္းျပဆရာတစ္ေယာက္သည္ အားကစားသမားေကာင္းမ်ားကို စုစည္းထာရန္လို အပ္ေပသည္။ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုသည္လည္း ေအာင္ျမင္မႈရရွိေစရန္အတြက္ ေခါင္းေဆာင္ ေကာင္းမ်ား ပါဝင္သည့္အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ရွိရန္ လိုအပ္ေပသည္။ အဖြဲ႔အစည္း၏ ပမာဏက ပို၍ ၾကီးမားေလေလ ပို၍ခြန္အားျပည့္ဝေသာ ပို၍ေလးနက္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းကို လိုအပ္ေလေလျဖစ္ပါသည္။

ဤ Post ျဖစ္လာေအာင္ အစစအရာရာ ကူညီေပးတဲ့ ေဒၚသီတာေအး(လက္ေထာက္ညြွန္ၾကားေရးမွူး,အမွတ္(၂)စက္မွု၀န္ၾကီးဌာန) အား အထူးေက်းဇူးတင္ပါသည္။

ဤေဆာင္းပါးကုိ Creative Space Design ဘေလာ့ခ္မွ ကူးယူေဖာ္ၿပသည္။
[Read More...]


ဏဲဖုိင္သာ တာ္အု္ေခါဟ္



14.01.2010
စ၀္ဆုိဒ္ေယာတ္

တင္ဆု္မာဆာၟ ကူလီကု္လုံ႔ဆု္မာဏွ္ ထံင္ကဲထင္း ဟု္စဃႊာလု္ဆင့္ ဏဲဖုိင္သာ တာဲအု္ေခါဟ္ကဲထင္းေ၀့ဍး
အု္လင္ၟအွ္ေဆ၀္ၟလွ္။ မြာဲေ႓့ဏွ္သုိ၀္ဏဲဖုိင္သာ တာ္အု္ေခါဟ္သီးယုိ၀္ေ႓့ေသွ္သုိ၀္လဲ႓းအင္းစာေယာ၀္႓းေ၀့ေဆ၀္ၟလွ္။ ဆိက္ေဖါဟ္ဆာၟလု္ဟွာဏွ္ အာဏာအွ္ေ႓့ ႃဟစ္တု္လာ႗လု္ဟွာသုိ၀္ ဆိက္ေဖါဟ္ဆာၟသီးအု္ဟွင္ၟမြာဲေ၀့ ဏဲဖုိင္သာ
တာ္အု္ေခါဟ္ ဟု္လ၀္္္္မု္ေသွ္ ေ၀့ဟွွး ……ကူၟဗႝိက္ခါန္ၟခါ္(ကုန္သည္) ဆာၟလု္ဟွာဏွ္ေ႓့နာန္ၟေယန္ၟ၀ံင္ ႃႃခ်ာခ်ီ႗႗သုိ၀္
ကူၟဗႝိက ္ခါန္ၟခါဆာၟလု္ဟွာ တာ္အု္ေခါဟ္ ဏဲဖုိင္သာ ဟု္လ၀္မု္ေသွ္ဟွး….


အု္သီးလု္စံင္းဏွ္ အွ္ေ၀့ဍးအု္လင္ၟေဍအု္ဆုက္ဆုက္ဏွ္တာၟ ဏဲဖုိင္သာ တာ္အု္ေခါဟ္လာၟဏင့္သီးကုိ၀္ဟွာေဍ
လုက္ခႜာအု္ဟွင္ၟ မု္ကဲထင္းေ၀့ဍး ဏဲဖုိင္သာတာ္အု္ေခါဟ္ဏွ္ မြာဲေအးလွ္။ ဏဲဖုိင္သာတာ္အု္ေခါဟ္ ဟု္လ၀္ဆု္ဏွ္
မြာဲေ၀့ ဟု္ကု္လုံံ႔ေဍဟု္ စွ္ဆံင္းမံင္းလု္မာေ၀့ဏွ္သုိ၀္ အု္ဏင့္ဆာၟဟွင္ၟေဍဖႜဳံဃွာၟဃွံင္ဟွင္ၟဏီ့မိင္ဏွ္ ဖႜဳံဃွာၟဃွံင္ဟွင္ၟ
ဏွ္လ၀့္ ေတၞင့္လင္ လာဟု္သာ ဖံင္းဖၚကုက္မာေဖွ္ေ၀့ဍး ကဲ ဟု္လ၀္ေ၀့ဍးဏွ္သုိ၀္လွ္။

ဏဲဖုိင္သာတာ္အု္ေခါဟ္္ဆာၟလု္ဟွာ အု္ကြာအွ္ေဍာဟ္ထုက္႓းအွ္ထဏွွ္ လု္ဏီယုိ၀္ မု္မာလင္ကု္လုံ႔ဆု္မာဖါေဍာဟ္
တုင္ၟပါင္လင္သာဟွံင္ လု္ဏီယုိ၀္ ပၱၜမာလင္မြာဲေ၀့႓ုိ၀္လွ္။ လု္ဏီယုိ၀္ မု္႓းပၱၜမာလင္ ကု္လုံ႔ဆု္မာဏွ္
ေကဟွ၀္ခုိ၀္းမ မု္မာထာင္ဟု္မႝီဟ္ေ႓့ဏွ္သုိ၀္ဏွ္အုိ၀္ မု္ကဲထင္းေ၀့ဍးတာ္အု္ေခါဟ္ဏဲဖုိင္သာဏွ္မြာဲေအး၊
ကဲထင္းထာင္လင္ၟခါင့္ဏဲဖုိင္သာေဆ၀္ၟလွ္။

ဏင္ၟဏီဍ၀္မ မု္မာလင္႗႗ လ၀္ေ႓့ဏွ္သုိ၀္လု္ေဃွ၀္၊ ႃႃလု္ဏီယုိ၀္မု္မာ ႗႗လ၀္အု္ဏွ္ုသုိ၀္လွ္။ တာ္အု္ေခါဟ္္္
ဏဲဖုိင္သာဟု္မႝီဟ္လု္ဟွာဏွ္ ႓းဍံင္ေ၀့ေဍ ဟု္ထင္းလာင့္ေခါဟ္ဏွ္လွ္။ ထင္းလာင့္ဆာၟဟု္မႝီဟ္လု္ဟွာဏွ္
လု္ခႜဳဂ္ထင္းဍာ္႓းလာင့္ခါ့ လာင့္အု္ဍင္ဍီးဏွ္ ေယာ၀္ၟယွ၀္ထင္းေ၀့ဟွံင္ လာင့္ယို္၀္အု္ထ၀့္ မု္အွ္ဃွဳဦေ႓့ေသွ္လဲ
ဲၯ ႓းထု္ယာေယာ၀္ၟစုိ၀္ ဍြာထု္ယာေယာ၀္ၟေေ၀့ေဆ၀္ၟလွ္။အု္ဍံင္အွ္ေ႓့လာင့္ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္ၟလွ္၊ တာ္အု္ေခါဟ္ဏဲဖုိင္သာ
ဟု္မႝီဟ္လု္ဟွာဏွ္ မု္႓းမာလင္ကု္လုံ႔လု္မိင္စာ္႓ုိ၀္ဍဴ ကု္လု႔ံအု္ေထာဟ္အု္္ဆင့္ဏွ္ ႓းေယာ၀္ၟေ၀့လွ္။

မု္ဖံင္းဖၚမာလင္ကု္လုံ႔ဆု္မာအု္ဖႜံင္သီးဏ ႓းဍြာေယာ၀္ၟေ၀့ေဆ၀္ၟလွ္။ ကု္လုံ႔ဆ္ုမာလု္မိင္မိင္ဏွ္ ႓းကဲထင္းေ၀့ တာ္အု္ေခါဟ္
ဏဲဖုိင္သာဆာၟေဆ၀္ၟလွ္။ ေအမြာဲဆိက္္ဆာၟဏွ္ ဆိက္ဆာၟလု္အု္ေဟွ၀္ထုက္ လ္ုဟွာ ေ႓့မု္ကဲထင္းသုိ၀္
႓းေကႜစုိဒ္ေ၀့လွ္။ ေအမြာဲ အင္းလာလိင္(လခစား)ဆာၟဏွ္ လု္အု္ေဟွ၀္ထုက္လု္ဟွာ ႓းေကႜစုိဒ္ေ၀့လွ္။
ေအမြာဲေ၀့ ထႜိက္ခင္းခါဆာၟလု္ဟွာဏွ္သီးဍ၀္ အု္ေဟွ၀္ထုက္ဆု္ထႜိက္ဆု္ဆာၟလု္ဟွာ ေ႓့မု္ကဲထင္းသုိ၀္
႓းေကႜစုိဒ္ေ၀့လွ္။

[Read More...]


သုင္းသာဆံင္းခႜာင့္အု္ဟွင္ၟ




10.01.2010

လုိဒ္ၟကာေခါဟ္ဍာယုိ၀္ ဏင့္ဆာၟဆု္အွ္ဆံင္းအွ္ခႜာင့္အု္ဟွင္ၟဏွ္ မြာဲလာဘ္ဖါ ေဍာဟ္လု္မိင္ေဆ၀္ၟလွ္။ ရုပ္ခႏ (ကံင္ထ်) ဏင့္္ဆာၟကာယာယုိ၀္ ေ႓့မု္ အွ္ ဆံင္း အွ္ခႜာင့္သုိ၀္ ႓းပါလု္၀ီၟလင့္ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ သုင္းသာဍ၀္ ေ႓့မ္ုအွ္ဆံင္း အွ္ခႜာင့္ သုိ၀္္ဏွ္ ႓းေကႜစုိဒ္ပါလု္၀ီၟမာေဖွ္ေ၀့ဍးေဆ၀္ၟလွ္။

ေ႓့ဏင့္္္ဆာၟ မု္အွ္ဆံင္းအွ္ခႜာင့္သုိ၀္ အု္အင္းဆု္အ၀္၊ ဆု္ေလ၀္ဆု္ထာင္သယ္ သီးဏွ္ စာင္းလင္ေဏ၀္ၟ၀ီၟလု္အု္ေမံယာ့လု္္္ဆင့္ ေဍပႝံင့္ေဍအု္ဖႜံင္ဟု္မာေဖွ္ကဲ ကုိ၀္မိင္ေဍသီး ေ႓့သာမု္ဆံင္းခႜာင့္သုိ၀္အု္ဟွင္ၟ ေဍပႝံင့္ေဍအု္ဖႜံင္ ဟု္မာေဖွ္သီး ကးေ၀့ဍးေဆ၀္ၟလွ္။ စင္ၟ႓ုိ၀္ ေ႓့သာမု္္္္္္ဆံင္းခႜာင့္သုိ၀္အု္ဟွင္ၟ ေအ႓းလံင္မာ ပ်ဳက္ေဖွ္ ေဍပႝံင့္အု္ဖႜံင္းသီးဏွ္ဍ၀္…….

(က) ဏင့္္ဆာၟေ႓့မု္အွ္ဆံင္းခႜာင့္သုိ၀္ ႓းေကႜစုိဒ္ပါလု္၀ီၟေ၀့ဟွံင္ ဏင့္ဆာၟေအ အွ္္ဆံင္းအွ္္ခႜာင့္ဏွ္ သုင္းသာဍ၀္ အွ္ဆံင္းအွ္္ခႜာင့္ေဆ၀္ၟလွ္၊ ႃရ၀္မ႗ ဆု္ခႜာင္ အု္ဍံင္ဏွ္ အွ္ေ၀့လု္မိင္ေဆ၀္ၟလွ္။

(ခ) သုင္းသာဖုိင္လု္ဟွဳင့္ၟလု္ခုိင့္ ကု္လုဂ္ကု္ယာ့ဏွ္ ေ႓့မု္ဟွဳင္ၟမု္ခုိင့္ ယွဴးလင ္ခြိက္သုိ၀္ ႓းပုိင္ဟွဳင္ၟထေ၀့ေဆ၀္ၟလွ္။ သုင္းသာလု္ဟွဳင္ၟခုိင့္႓းဏွ္ ႓းထာ္ေ၀့ ဟု္သာမြာဲအု္ဖႜံင္လု္မိင္ေဆ၀္ၟလွ္။

(ဂ) ဆု္တ၀္ဆု္လံင္ဏွ္ ေ႓့ဆု္တ၀္ဆု္လံင္သုိ၀္၊ ဆု္အု္မးဏွ္ ေ႓့အု္မးသုိ၀္ ၿဂင္းလင္႓းစွ္ေယာ၀္ၟေအေသွ္လွ္။ ဆု္တ၀္ဏွ္ လ၀္ေဍဆု္မး ဆု္မးဏွ္ မာ ေဏ၀္ၟေဍဆု္တ၀္ ေအအွ္ထင္းေ႓့ဏွ္သုိ၀္ လု္သုင္းသာဖုိင္္ဆု္ဆာ့ ဏွ္အွ္ ထင္းလု္မိင္ယုဂ္ ဟု္လ၀္ေသွ္ေ၀့လွ္၊

(ဃ) ဟွယ့္ကဲထင္း႓းဟု္မႝီဟ္အု္က်းသီးယုိ၀္႓းဆာင့္ေဍ အွ္ဟွင္ၟအင္းဟွင္ၟဏွ္ ႓းအွ္ထင္းအွ္လင္မာေဏ၀္ၟအု္ဍံင္ေ႓့ေသွ္လဲဏွ္.. ႓းအင္တာင္လင္ထ ဆု္သုဂ္ ကႜယ္လွ္၊ ဆု္သုဂ္လု္အွ္႓းဏွ္ သုင္းသာအူတု္ရာ္၀ိင္၀င္သာ ကဲထင္းေ၀့ဟွံင္ ေဏ၀္ၟ႓းထာင္ဆု္ဆာ့သီးေသွ္ေ၀့လွ္။

(င) ေဍဟု္မႝီဟ္သီးကုိ၀္ဟွာ ႓းပါထီပါသုိ၀္ ႓းပါေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။ မု္ပါထီပါသုိ၀္၊ မု္႓းပါေသွ္ယာ့သာေဍဖႜဳံဃွာၟဃွံင္ ေအလု္အွ္႓းဏွ္ သုင္းသာလင္ယွာေ၀့ဍးဟွံင္ ဟွာင္ၟ႓်ာသီးမု္လင္ဖုက္ မု္လင္ယွာ မု္လင္ဆင့္ေ၀့ေဆ၀္ၟလွ္။

(စ) ဆု္ယွင္းဆု္ယးလု္မိင္မိင္ ေအဖႜဟ္ထင္းဏွ္ ေလ၀္လု္ဖႜဳံဃွာၟဃွံင္အွ္ လ၀္ဟွဳိင့္လ၀္ပ်ာလင္ေဖွ္ ႓းအင္းကိင္ေဏ၀္ၟေ၀့ ဆု္ကုံးဆု္္မံင္းဏွ္လွ္၊ ဏု္ေအအင္းမုိ၀္ထဆု္ယွင္းဆု္ယးဏွ္ မြာဲေ၀့မု္ကဲထင္း ဆု္အု္ဏါထုက္လွ္။

(ဆ) လင္ဏီၟလင္ကုိဟ္သာ ေဒၢတ္ဏွ္ ေ႓့မု္ေသွ္သုိ၀္ ႓းေကႜစုိဒ္ေဏ၀္ၟအု္လွ္။ ဆု္လင္ဏီၟ ဆု္လင္္ကုိဟ္သာသီးယုိ၀္ လု္သုင္းသာဖုိင္ ဆု္အွ္ဆံင္းအွ္္ခႜါင့္ အု္ဟွင္ၟ အု္ေဟွ၀္ထုက္သီး ဟွာင္ၟလု္မိင္ေဆ၀္ၟလွ္။

စဝ္ဆုိဒ္ေယာတ္။
[Read More...]


၁၀) ႓ႜင္ထင္း႓ါ ခြါဲက႟င္ပညာ့ဆု္႓ံုးကံုရြာဲ ဆု္အွ္ကံင္း





(၁၀) ႓ႜင္ထင္း႓ါ ခြါဲက႟င္ပညာ့ဆု္႓ံုးကံုၟရြာဲ ဆု္အွ္ကံင္းဏွ္ လု္ဍံဳ႓င္ကုဂ္ နံင္းထပူရီဘာၟ အု္လင္ၟ ကႜယ္္အုိ၀္ဃွဴ႕ဃွင္သၞ၀့္ မာ႓ံုးအွ္ကံင္းေ၀့ ဟွံင္ယုဂ္ေဆ၀္ၟလွ္။ ခြါဲက႟င္ဆု္႓ံုးကံုၟရြာဲယို၀္ လာဃွဴ႕႓ိင္းလု္႓ႜင္ အွ္ကံင္းေ၀့ဟွံင္ ေ႓့သို၀္ဖႜံဳယွင္ေဖါဟ္ ေဖါဟ္ဍီျပီးသယ္ လု္ခါင့္လု္ယာ့ ပညာ့မု္ထင္းထ၀့္အု္ဟွင္ၟ အွ္ကံုေ၀့ ပညာ့ဆု္႓ံုး မြာဲ႓ုိ၀္လွ္။ ေဍဒကာ ဂမႜိဳင္ၟသယ္ ဃွဴ႕ဃွဴ႕ဃွင္ဃွင္အင္းတာင္ပၱံင္ထင္းသာ ဖႜံဳယွင္ေဖါဟ္ သင့္ဂၞီ႕ေလ၀္မာ ေလာဟ္္လိက္္ လု္ခါန္ၟမု္ညာသယ္ဏွ္ ပု္ခိင္ၟထာင္ေ၀့ ေဍ ၀တၳဳေစ၀္သီးဏွ္ မႝီၟဒကာဂမႜိဳင္သယ္ေသွ္ယာ့ဏးေသွ္ ကို၀္ဟွာေဍယုဂ္ဏွ္သီး ဟု္လ၀္ေသွ္ေဆ၀္ၟလွ္။
စင္႓ို၀္ လု္ဏိင္းယို၀္သီး အွ္ကံင္းထာင္ ဆု္ဃွဴ႕ဃွင္အု္ဟွင္ၟ္ယို၀္သီး ထင္း႓ါေ၀့ အု္ဏါင္း (၁၀) ႓ႜင္ယုဂ္။ ႓းဆာင့္ေဍဆု္႓ံုးအု္ဟွင္ၟ္ ဆု္သုက္ဆု္ကႜယ္ဏွ္အုိ၀္ ေ႓့သို၀္ အု္ဖင့္လးသို၀္ ဏဲပ်ာလင္အွ္ကံင္းထ႟ါယွံင္ဓာတ္ဟွင္သယ္ဏွ္ ဍး႓းဟွံင္ သုင္းမုက္သာလုိင္ သာဓု ကို၀္ေဏ၀္ၟ႓းကဲလာ ကို၀္ဟွာေဍဆာ္ၟၟၟ။



ဓာတ္ပံုမ်ားၾကည့္ရန္ ရွိေသးသည္


ဖႜံဳဏိင္းသာထာ္ ၂၇၄၉-ဏိင္း၊ သာကု္လာဏိင္းသာထာ္ ၁၃၇၁-ဏိင္း လာထိုင့္ခုဂ္ေဖါဟ္ ဃွဦဳလင္(၄)သင့္
မူၟအု္တုက္၊(၃-၁-၂၀၁၀) ဍံဳ႓င္ကုက္၊ ခြါဲက႟င္ ပညာ့ဆု္႓ံုးကံုရြာဲ ဆု္အွ္ကံင္း
အင္းတာင္ပၱံင္္လင္သာ ဆု္သုဂ္ဆု္ကႜယလု္ဖးဏွ္ဟွး္ၟၟၟ

အု္ဏါင္း(၁)ပုက္ထင္း ဆု္သုဂ္ဆု္ကႜယ္ေဍ နေမာ တႆ သိုင့္႓ႜင္၊
အု္ဏါင္း(၂) ဒကာဂမႜိဳငၟ္သယ္လု္ဖး မု္တုင္ထင္းေဏ၀္ၟသီ့လာ ယာဲမိင္ ေဍ ဆံင့္ဏးယွံင္ထာင္ ပရိတ္ဓ၀္ၟ၊
အု္ဏါင္း(၃) နာယကအု္ေခါဟ္စံင္း ဖူ႕က်ာ္ဖါေဍာဟ္ ကုမာရ အွ္အုိ၀္ ဒကာဂမႜိဳင္ၟသယ္လု္ဖး မု္တုင္ၟေဏ၀္ၟထာင္ဆု္အင္းသံင္း၊
အု္ဏါင္း(၄) မာန္နာဲ ညာေဏာဒယ(သီရိလကၤာ) ဏွ္ လ၀္ဟွဳိင့္ေဖွ္လင့္ထာင္ သုင္းမုက္သာလိုင္ ဆု္ခႜါင္၊
အု္ဏါင္း(၅) မာန္နာဲမဂၤလာဒီပ(သီရိလကၤာ) ဏွ္ ဒကာဂမႜိဳင္ၟသယ္အု္ဟွင္ၟ လ၀္ဟွဳိင့္ ေဖွ္လင့္ထာင္ေ၀့ ႃႃ ဃွဴ႕ဃွင္သၞ၀့္႗႗ဆု္ခႜါင္အင္းသံင္း၊
အု္ဏါင္း(၆) မာန္နာဲကုေ၀ရ( နံင္းထပူရီဘာၟ) လ၀္ဟွဳိင့္ေဖွ္ေသွ္ယာ့ထာင္ ဒကာဂမႜိဳင္ၟသယ္ ေဏ၀္ၟ/လုက္ ေစ၀္စု္္ေရင့္၊
အု္ဏါင္း(၇) မာန္နာဲနာဂ၀ံသ(ကု္စို၀္) လ၀္ပ်ဳာလင္ေ၀့ ခြါဲက႟င္ပညာ့ဖ၀့္ေကႜာ၀္ဘာၟ အု္ဟွာင္ၟအု္စံင္း၊
အု္ဏါင္း(၈) ဆု္အင္းစာ ေဍ ဆု္လ၀္ပ်ာဆု္ခႜာင္(အု္ဍိဳ၀္/အု္တင္)၊
အု္ဏါင္း(၉)ပု္ခိင္ၟဆု္႓ံုး ေဍ ခယ့္လင္ထီ့၊
အု္ဏါင္း(၁၀) (မိဂဒါယ-ဖ၀့္မူၟယွာ့)ကံုၟရြာဲေ၀့ ေဆာတ္ဖးထင္း ဖႜံင့္ဟွး လု္၀ၚ၊
အု္ဏါင္း(၁၁) ဟွးသးထာင္ ဆု္သုက္ဆု္ကႜယ္ ေဍ ဗုဒၶ သာသနံ စိရံ တိ႒တု သိုင့္႓ႜင္။
႓းဆာင့္ ေဍဆု္႓ံုးဆု္သုက္ဆု္ကႜယ္သယ္ဏွ္ လု္အု္ဖင့္လးအုိ၀္ ေယာ၀္ဖိုင္ယွံင္ ဓာတ္္ဟွင္ အွ္ေ၀့ေဆ၀္ၟလွ္။
သုဂ္သတၱ၀ါသယ္ ကို၀္ဟွာၟၟၟၟကို၀္ဟွာ ယွဴးခႜါင္း႓ွ္ယ၀့္ က်ာ္ၾသီ႕ထင္းထ၀့္ ဍဳဂ္ပါင္လာဆာ္ၟၟၟ၊



ဖူ့က်ာ္ကုမာရ ေဖွ္လင့္ဆု္အင္းသံင္းၾသဝါဒ

မာန္နာဲညာေဏာဒယ လဝ္ဏဲေဖွ္လင့္ ဆု္ခုာင္မုက္သုင္းမိင့္သာ

မာန္နာဲနာရဝံသ လဝ္ဟွဳိင့္ေဖွ္လင့္ခြဲါကု္ေဘာင္ပညာဖဝ့္ေကုာဝ္ဘာ.အု္ဟွာင္.အု္က်ံင္း

မာန္နာဲမဂၤလာဒီပ လဝ္အင္းသံင္းးလင္ ဆု္ခုာင္ အွ္ဃွဴအွ္ဃွင္









































[Read More...]


ရုိးရာကြမ္းစားျခင္းဓေလ့



2.01.2010. ေနာ္ေဘြဝါး။http://www.kaowao.org

ႏိုင္ငံတိုင္း၊လူမ်ိဳးတိုင္းမွာယုံၾကည္မႈႏွင့္ ရိုးရာဓေလ့ ထုံးတမ္းအစဥ္လာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကပါတယ္။ ကြမ္း စားျခင္းဓေလ့ဟာလည္း ကရင္လူမ်ိဳးမ်ား အတြက္ သာမကတျခားမြန္၊ျမန္ မာ၊ ရခိုင္၊ရွမ္းတိုင္းရင္းသား တို႔ရဲ႕ ေရွးပေဝသဏီကတည္းက တည္ရွိလာတဲ့ ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဧည့္သည္ေတြ လာ ယင္ ကြမ္း လက္ဖက္ရည္ေတြတည္ျပီး ဧည့္ခံ တာဟာ ရိုးရာယဥ္ေက်းမွဳတစ္ခုလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ အရင္က အိမ္ထဲမွာ ဧည့္သည္လာယင္ကြမ္း အစ္ ထုတ္ျပီးဧည့္ခံတဲ့ဓေလ့ဟာ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး ျဖစ္ေနပါျပီး။ ျမဳီ႕ၾကီး ျပၾကီးေတြမွာသာမက ေက်းလက္ေတာရြာေတြမွာပါ တိမ္ေကာသြားျပီး ဆိုင္မွာေရာင္းတဲ့ကြမ္းယာ ေတြကိုသာ ဝယ္စားတဲ့ထုံးစံေတြ ပိုမ်ားလာတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။အရင္ကသက္ၾကီး မ်ားသာစားတဲ့ကြမ္းဟာ အခုအခ်ိန္ မွာလူငယ္ ေတြအၾကားမွာ စားသုံးမွဳပိုမိုမ်ားျပားလာေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ကြမ္းစားတဲ့ဓေလ့ဟာ တိုင္းရင္းသားလူ မ်ိဳးေတြၾကား မွာ ယဥ္ေက်းမွဳအသြင္ကေန အေပ်ာ္တမ္းစားသုံးတဲ့ပုံစံ အသြင္ေျပာင္းလဲလာေနခဲ့ ပါတယ္။

ျမဴခိုးေတြထူထပ္ေနတဲ့ ဒီဇင္ဘာလမနက္ခင္းေနမပြင့္တပြင့္အခ်ိန္မွာ ပတ္ဝန္းက်င္မွာလည္း ႏွင္းေတြတဖြဲဖြဲက်ေနဆဲ။ ဝါးအိမ္နဲ႔တည္ေဆာက္ထားတဲ့အိမ္ကေလးတစ္လုံးအေရွ႕မွာ ကရင္ရုိးရာဝတ္စုံဝတ္ထားျပီး မီးလႈံရင္းေစာင္ျခဳံထားတဲ့ အဘြားတစ္ေယာက္ကိုျမင္ေတြ႔ရပါတယ္။ ေသခ်ာၾကည့္လိုက္ေတာ့ ကြမ္းပါ ဝါးစားေနတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ ပါးစပ္ျပင္ မွာကြမ္းအရည္ေတြ နီနီရဲရဲစီးယိုလာတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ လက္ထဲမွာလည္း ကြမ္းေထာင္းဆုံၾကပ္ၾကပ္ကိုင္ထားပါေသး တယ္။ေနရာကေတာ့ထိုင္း- ျမန္မာနယ္စပ္ ဘုရားသုံးဆူျမိဳ႕နယ္ တုိက္ပြဲမၾကာခဏျဖစ္ပြားတဲ့ေနရာ မယ္စလီေက်းရြာ ကေလးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘြားဘြား ေနာ္မုမုက အသက္၆၅ ႏွစ္ရွိျပီးျဖစ္ပါသည္။ အဘြား အသက္(၂ဝ)ႏွစ္မွာ ကြမ္းစစား တယ္။ အသက္(၂၆)ႏွစ္မွာ က်ေတာ့ကြမ္း တကယ္စားလာတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြလည္းစားတယ္။ တခ်ိဳ႕သူငယ္ခ်င္း ဆိုရင္ ေဆးလိပ္ေသာက္တယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က်ေတာ့ လည္းေဆးတံေသာက္ၾကပါတယ္။ သားသမီးေတြက ၅ေယာက္ရွိ တယ္။ သမီး(၄)ေယာက္ သား(၂)ေယာက္ ရွိတယ္။ သူတို႔က အဘြားလိုကြမ္းသိပ္မစားၾကဘူး။ ေျမးေလးေတြကေတာ့ ကြမ္းေတြ လုံးဝမစားေတာ့ပါဘူး။ အဘြားကေတာ့ ကြမ္းအျမဲတမ္းဘဲ စားတယ္။ ေနမေကာင္းတာက လြဲျပီးေပါ့ ေနာ္။

ဟိုတစ္ခါက အဘြားေနမေကာင္းျဖစ္ေနလို႔ ေဆးရုံတက္ရတယ္။ ဆရာဝန္ကအဘြားကိုေျပာတယ္ ကြမ္းမစားရဘူး။ အဘြားကလည္းကြမ္းမစားရရင္ မေနႏိုင္ျဖစ္ေနတယ္။ ေရာဂါနည္းနည္းသက္သာသြားေတာ့ ကြမ္းခိုးျပီးျပန္စားတာ။အရ သာလည္း အရမ္းရွိတယ္။ ေနမေကာင္းတဲ့အခ်ိန္မွာဆိုရင္ စားမဝင္ အိပ္မေပ်ာ္ ကြမ္း(၂)ရက္ျပန္စားေတာ့ ေရာဂါတစ္ ဝက္ေပ်ာက္သြား တယ္လို‹ခံစားရတယ္။ ကြမ္းအရသာက ဆန္လုံးေၾကာ္ စားသလိုျဖစ္တယ္။ ကြမ္းစြဲရင္ဆန္စားစြဲတဲ့လူ နဲ႔တူတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဘြားကြမ္းစားတာ တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြက ေတြ႔ေတာ့ ေရာဂါျဖစ္မယ္၊ ဘာရယ္ညာရယ္ေျပာတဲ့လူလည္း ရွိတယ္။ အဘြားအခုထိဘာမွမျဖစ္ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ အဘြားကကြမ္းစားတာ သူမ်ားနဲ႔မတူဘူး။ ကြမ္းစားတာမျမိဳခ်စား ဘူး ငုံစားျပီးေထြးပစ္တာဘဲ။ လူေတြကေျပာတာေပါ့ ေရာဂါျဖစ္မွာေၾကာက္တယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြကကြမ္းကို အကုန္လုံး စားတယ္။ အဘြား ကြမ္းစားတာ သူမ်ားေတြကေျပာတယ္ အႏၱရာယ္မ်ားတယ္။ အဘြားကေတာ့ဘာေရာဂါမွမျဖစ္ဘူး။ အခုေနာက္ပိုင္းအဘြား တို႔ရြာမွာ လူပ်ိဳ အပ်ိဳေတြကြမ္းသိပ္မစားၾကဘူး။ သြားဝါမွာေၾကာက္လို႔ေျပာတယ္။

" ဟိုေရွးေရွးတုန္းက ရင့္ပုံျပင္မွာဆိုရင္ကရင္အဘိုးအိုတစ္ေယာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ သူ႔မွာသားသုံးေယာက္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ သားသမီးေတြက အိမ္ေထာင္က်ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ကိုယ့္အိမ္ေထာင္နဲ႔ကိုယ္ေနၾကရွာပါတယ္။ အဘိုးအုိကေသခါနီးမွာ အ ေဝးမွာရွိတဲ့သားေတြကို မွာေခၚလိုက္တယ္။ သားအၾကီးႏွစ္ေယာက္ကသူ႔ဆီကို အရင္ျပန္ေရာက္လာတယ္။ အဘိုးၾကီး ကရွိသမွ်လယ္၊ ျခံ၊ ပစၥည္းေတြကို သူ႔သားအၾကီးႏွစ္ေယာက္ကို အကုန္လုံးအေမြခြဲေဝေပးလုိက္ပါတယ္။ သူ႔သားအငယ္ ကေနာက္က်ျပီး ျပန္ ေရာက္လာေတာ့ ဘာအေမြမွ မရခဲ့ရွာေတာ့ဘူး။ အဘိုးအိုကသားအငယ္ကိုအနား ေခၚျပီးသူ႔သား ငယ္ေလးကို တိုးတိုးေျပာ လိုက္တယ္။ သာငယ္ကေနာက္က်ျပီးျပန္လာေတာ့ ဘာအေမြမွသားေလး ကိုအေမြေပးစရာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့သားငယ္ကို ကြမ္းတစ္ယာဘဲအေမႊေပးလိုက္မယ္။ နင့္အစ္ကိုၾကီးေတြေမးရင္ လည္းမေျပာျပနဲ႔။ အဲဒီကြမ္းတစ္ယာကို သားငယ္သုံးတတ္ရင္ သားေလးတစ္သက္လုံးစားလုိ႔ရမွာပါ။ သူ႔သားငယ္ေလး ကဟုတ္ကဲ့ပါအေဖ လို႔ ေခါင္းညိတ္ျပီးသူ႔အိမ္ကိုျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ သားငယ္က သူ႔အေဖေျပာတဲ့စကား ေခါင္းထဲမွာအျမဲတမ္း မွတ္ထားပါ ေတာ့တယ္။ သူ႔မိသားစုဆီျပန္ေရာက္လာေတာ့ သူ႔အကိုၾကီးကသူ႔ကိုလာေမးတယ္။ ညီငယ္ရယ္ အေဖကနင့္ကိုဘာအ ေမြေတြမ်ားေပးခဲ့ပါသလဲ။ အေဖကေျပာတယ္ ဘယ္သူ႔ကုိမွ မေျပာျပရဘူး။ သူ႔အစ္ကိုၾကီးက အရမ္းသိခ်င္လို႔ျဖစ္သြား တယ္။ ျပီးေတာ့သူ႔ညီေလးကို ေတာင္းပန္ျပီးေတာ့ထပ္ေမးတယ္။ အစ္ကိုနင့္ကိုလယ္တကြက္ နဲ႔၊ျခံတစ္ျခံေပးမယ္။ ေျပာ ျပပါညီေလးရယ္။ သူ႔ညီေလးလည္းနားျငီးေတာ့ အေဖကသူ႔ကိုကြမ္းတစ္ယာဘဲေပးခဲ့တယ္ လို႔ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါနဲ႔သူ႔ အစ္ကိုၾကီးကသူ႔ကိုလယ္တစ္ကြက္နဲ႔ ျခံတစ္ျခံေပးလိုက္ရပါတယ္။ ထို နည္းတူပါဘဲ ေနာက္ ထပ္အစ္ကိုတစ္ေယာက္က လည္း သူ႔အစ္ကိုၾကီးလိုဘဲ သူ႔ကိုလာေမးျပန္တယ္။ ေနာက္ထပ္လယ္တစ္ ကြက္နဲ႔ ျခံတစ္ျခံ ထပ္ရသြားတယ္။ ကြမ္းတစ္ ယာေၾကာင့္သားငယ္က အျခားေမာင္ႏွမထက္အေမြရမ်ားသြားတယ္လို႔ " အဘြားေနာ္မုမုက ကြမ္းနဲ႔ပက္သက္တဲ့ပုံေျပာ ျပပါတယ္။

အရင္တုန္းကအဘြားတို႔ရြာမွာဆိုရင္ ဧည့္သည္လာ ရင္ကြမ္းအစ္ၾကီးၾကီးတည္ျပီး ဧည့္ခံတယ္။ အခုရြာ မွာကြမ္းသီးနည္းေတာ့ ကြမ္းသီးေတြဖြက္ထားျပီး စားရတယ္။ လမ္းမွာသြား ရင္လြယ္အိတ္ေပးမႏိႈက္ ဘူး။ကြမ္းကုန္သြားမွာ ကိုေၾကာက္လို႔။ အခုအဘြား အသက္ၾကီးလာေတာ့ သြားေတြလည္းမရွိ ေတာ့ ဘူး။အခုဆိုရင္ ကြမ္းေထာင္းျပီးစားရပါတယ္။ တစ္ခါ တစ္ေလပါးစပ္မွာ ကြမ္းတံေထြးအရည္ေပက်န္ခဲ့လို႔ ခေလးေတြက အဘြားကိုရယ္ၾကတယ္။ အဘြားက သြားမရွိေတာ့ တဲ့အခါက်ေတာ့ ကြမ္း အရည္ေတြေပ က်န္ခဲ့မွန္းမသိလို႔ အဘြားအရမ္းကိုရွက္မိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့အဘြားကကြမ္းမစားရရင္ တံေတြးေထြးပစ္လို႔မရေတာ့တဲ့ အေျခအေနျဖစ္သြားျပီးေလ။ ဘယ္လိုမွျဖတ္လို႔မရေတာ့ဘူး။ ဟိုေတာင္ေပၚေဒသမွာဆိုယင္ ကြမ္းရြက္ ေတြကိုၾကာရွည္ ေအာင္ထားနိုင္ဖို႔က ကြမ္းကိုေပါင္းျပီးစားၾကတယ္။ ဘိုးဘြားလက္ ထက္ကတည္းက စားတာေတြ႔ ေတာ့စားတာဘဲ။ အဘြားကေတာ့ ကြမ္းစားတဲ့ထုံးစံကို ဆက္လက္ထိန္း သိမ္းေနတယ္လို႔ ေျပာရမွာေပါ့။

ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕ေန အသက္(၄ဝ)ေက်ာ္ ကြမ္းၾကိဳက္သူ လူပ်ိဳၾကီးနိုင္ခ်မ္းမြန္ကလည္း ဒီလိုေျပာပါေသးတယ္။ "က်ေနာ္ ၁၉၉၇ခုႏွစ္ကတည္းက ကြမ္းစစားလာခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းေနတုန္းကမစားဘူး။ေနာက္ေတာ့ က်ေနာ္ကြမ္း စစားလာ တယ္။ က်ေနာ္ တစ္ေယာက္ထဲ စားတာမဟုတ္ ဘူး။ သူငယ္ခ်င္းေတြလည္းစားတယ္။ အရသာလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ကြမ္းစားျခင္းနဲ႔ပတ္ သက္ျပီး ေကာင္းက်ိဳးေပးတာကေတာ့ (၁)အခ်က္က သြားပိုးမစားဘူး။ (၂)အ ခ်က္ကပါးစပ္မနံဘူး။ (၃)အာရုံပ်င္းဖို႔အခ်ိန္ မရွိဘူး အေၾကာေတြအျမဲတမ္းလႈပ္ ရွားတယ္။ စကားၾကီးစကားက်ယ္ ေျပာရရင္ကိုယ့္အမ်ိဳးသား ယဥ္ေက်းမႈ ထိန္းသိမ္းတာ လည္းျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ကိုယ္ ၾကိဳက္လို႔ကိုယ္စားတာဘဲ။ ကြမ္းစားတာသိပ္ေတာ့မ ဆန္းပါဘူး။

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ကြမ္းစားတဲ့ဓေလ့ပ့်ံႏွံ႔လာတယ္။ ေကာင္းတဲ့ဘက္လဲရွိသလို ဆိုးတဲ့ဘက္လည္းရွိပါတယ္။ အခုဆိုင္ရင္ ကေလးငယ္(၁၃) ႏွစ္အရြယ္ကစစားေနျပီး အမွန္ေတာ့ကြမ္းစားတဲ့ ဓေလ့ထုံးစံဟာ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဓေလ့ထုံးစံ ျဖစ္ပါတယ္။ အဘိုးအဘြားလက္ထက္ကဆိုရင္ ဧည့္သည္လာရင္ ကြမ္း၊လက္ဖက္တို႔ အေရွ႕ဆုံးဧည့္ခံေကြ်းေမြးပါတယ္။ အရင္ကလူၾကီး ဘဲစားတယ္။ ခေလးေတြမစားဘူး။ အခုဆိုရင္ ခေလးေတြေက်ာင္းသားေတြပါစားလာတယ္။ အေနအ ထားကြာသြားပါတယ္။ ေကာင္းတယ္ ဆိုးတယ္ကေတာ့ အေျခအေနက ေျပာသြားပါလိမ့္မယ္။ ကြမ္းယာထဲမွာ အဓိက ကေတာ့ ကြမ္းရြက္၊ ထုံး၊ ကြမ္း သီး၊ ေဆးရြက္ၾကီး ၊အေျခခံျပီးစားၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြက်ေတာ့ေဆး ေပါင္းတို႔ ၉၂-၁ဝဝ singanal ထဲ့စားတာလည္း ရွိတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ႏြယ္ခ်ိဳ၊ ဖာလာေစ့၊ အာေမႊးမႈန္႔၊ ထည့္ျပီး ေတာ့အရသာ ရွိေအာင္ထည့္တာလည္းရွိတယ္။

ကြမ္းစားတာဆိုးတဲ့အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ သြားနီလာတယ္၊ တခ်ဳိ႕မဲနက္သြားတာလည္းရွိတယ္။ ကြမ္းေထြးတဲ့ေနရာမွာ စည္းစနစ္မက်ရင္ညစ္ပတ္ေစတယ္။ ဆရာဝန္ေတြေျပာဆိုခ်က္အရ ပါးစပ္ကင္ဆာ ျဖစ္တတ္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆရာ ေတာ္ဆိုရင္ သြားေတာင္မရွိေတာ့ဘူး။ ကြမ္းေထာင္းစားေနတုန္း ပါးစပ္ကင္ဆာျဖစ္တယ္လို႔မၾကားရပါဘူး။ အခုေျပာင္း လဲသြားျပီး အရင္တုန္းကဧည့္သည္ေရာက္လာရင္ ကြမ္းအစ္တည္ဓေလ့ဟာအခု ရပ္ရြာထဲမွာေျပာင္းလဲ သြားျပီးအိမ္ထဲ ကကြမ္းအစ္အစား အမ်ားအားျဖင့္ ေစ်းထဲကကြမ္းယာ ဆိုင္ျဖစ္သြားျပီး။ အခုခေလးေတြ၊လူၾကီးေတြ ကြမ္းယာဆိုင္မွာ ဝယ္ယူစားသုံးေနၾကတယ္။ ေခတ္အေျပာင္းအလဲလို႔ေျပာရမွာပါ။

ဟိုတုန္းက မြန္ရာဇဝင္မွာဆိုရင္ ဟံသာဝတီျပည္ရဲ့သူရဲေကာင္းလကြန္းအိမ္ဟာ အင္းဝဘု ရင္လက္ထဲသုံ႔ပန္းအျဖစ္နဲ႔ ေရာက္သြားတယ္။ ေရာက္သြားပုံက အင္းဝဘုရင္မင္းေခါင္ရဲ့သား မင္းရဲေက်ာ္စြာကေန အေကာက္ၾကံျပီးေတာ့သူ႔ကို ဒဏ္ရာနဲ႔ဖမ္း ေခၚသြားတယ္။ မင္းရဲေက်ာ္စြာက မြန္သူရဲ ေကာင္းလကြန္းအိမ္ကိုေမးတယ္။ ဦးရီးေတာ္ေဆးလည္းကု ေပးမယ္။ အစားအစာ စားသုံးလိုက္ပါလို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွ လကြန္းအိမ္ကေနျပီးေတာ့ အရွင္ႏွစ္ေယာက္ရဲ့ ထ မင္းဟာငါ့ဝမ္းထဲမွာ အဝင္မခံဘူး ငါေသရင္ေသပါေစ အရွင္တစ္ေယာက္ရဲ့ထမင္းဘဲဝမ္းထဲအဝင္ခံႏိူင္မယ္လို႔ ေျပာ တယ္။ အဲဒီအခါမွာ မင္းရဲေက်ာ္စြာကေမး တယ္။ ဒါဆိုရင္ဘာမ်ားသုံးေဆာင္ခ်င္ပါသလဲဆိုေတာ့။ အင္းငါေတာ့ ကြမ္း တရာကိုသာစားခ်င္ပါတယ္။ လကြန္းအိမ္ကြမ္းဝါး ျပီးမွာ မင္းရဲေက်ာ္စြာကိုေက်းဇူးဆပ္တဲ့အေနနဲ႔ စကားတစ္ခြန္းေျပာ ခဲ့ပါတယ္။ အရွင္မင္းသား သုရွင္ရာဇဓိရာဇ္နဲ႔ တိုက္ခိုက္ တဲ့ အခါမွာ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မတိုက္ခိုက္ပါနဲ႔ သုရွင္အနီးအနား မွာ ဝန္းရံေနတဲ့ သူရဲသူခက္ဟာယကၡဘီလူးလို ၾကမ္းတမ္းျပီး သူ႔အေပၚသစၥာရွိတဲ့ ေဆြေတာ္မ်ိဳး ေတာ္ေတြဘဲျဖစ္ၾက တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ သူနဲ႔ရင္ဆိုင္တိုက္ ခိုက္ျခင္းကိုေရွာင္ရွားပါလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကြမ္း စကားဟာလကြန္းအိမ္ရဲ့ အဆိပ္မျပယ္ ေသာ စကားလို႔ ရာဇဝင္မွာတြင္က်န္ေနခဲ့တယ္။

ရခိုင္ပုံျပင္တစ္ပုဒ္လည္းရွိပါေသးတယ္။ ရခိုင္ဘုရင္မင္းထီးအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ကာလမွာ သူရဲ့နန္းေတာ္တိုင္မွာ ထုံးသုတ္ရာတြင္ ျပည့္ေနလို႔ တစ္ေန႔ေတာ့ သူအမိန္႔ထုတ္ျပန္လိုက္တယ္။ ဒီနန္းေတာ္တိုင္မွာ ထုံးသုတ္တဲ့လူကို လက္ညႈိးျဖတ္ေစလို႔ အမိန္႔ထုတ္ျပန္လိုက္တယ္။ တစ္ေန႔ေတာ့ နန္းေတာ္တိုင္ထဲမွာ ထုံးသုတ္ရာတစ္ခုေတြ႔လို႔ ဘုရင္နန္းေတာ္ေမးလိုက္ တယ္။ ဒီတိုင္မွာဘယ္ သူထုံးသုတ္ထားသလဲဆိုျပီး အမတ္ေတြအားလုံး ဆိတ္ဆိတ္ေနခဲ့ၾကေပမဲ့ အမတ္ငယ္တစ္ဦး ကေတာ့ အရွင္မင္းၾကီး ကိုယ္ တိုင္ဘဲ သုတ္မိတယ္လို႔ ေန႔စြဲ အခ်ိန္နဲ႔တကြ ေလွ်ာက္တင္ပါေတာ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘုရင္မင္း ထီးကကိုယ္ထုတ္ထား ေသာအမိန္႔ကို ကိုယ္ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့အျပစ္အတြက္ သူ႔လက္ညိႈးကိုကိုယ္တိုင္ သံလ်က္ ဓားနဲ႔ ခုတ္ ျဖတ္လိုက္တယ္။ ဒါဘာကိုျပ သလဲဆိုေတာ့ ေရွးေရွးတုန္းက ကြမ္းစားတဲ့ဓေလ့နဲ႔ သစၥာရွိမႈ ဥပေဒကိုလုိက္ နာမႈေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။

ျပီးေတာ့ လယ္ေစာင့္နတ္ပူေဇာ္ပြဲ၊ ဦးရွင္ၾကီးနတ္တင္ပြဲ၊ နတ္ကနားပြဲ၊ ဘာသာေရးပြဲေတာ္၊ သာေရးနာေရးေတြဟာ ကြမ္း ေတြဟာမပါမျဖစ္ဘဲအသုံးအေဆာင္လည္းပါဝင္တယ္။ ေရွးေရွးတုန္းက ဆိုရင္ရွင္ျပဳမဂၤလာပြဲေတြမွာ ဘာသာေရး၊ လူမႈ ေရး၊ပြဲေတြမွာ အဲဒီရြာထဲမွာ ရွိတဲ့အေခ်ာဆုံး အလွဆုံး မိန္းကေလးေတြကိုမွ ကြမ္းေတာင္းကိုကိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ သာမန္ မိန္းကေလးကိုင္ခြင့္ မရွိဘူး။ အဲဒီအထိ ကြမ္းကို အျမတ္ တႏိုးအထြတ္အျမတ္ထားတာရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ကြမ္းေတာင္း ကိုင္စကားဟာ ေပၚလာတဲ့စကားပါ။ ကြမ္းစားတာစြဲတယ္။ စြဲစြဲျမဲျမဲစားေနရင္ေတာ့စြဲတတ္တယ္။ လက္ဖက္ရည္ တုိ႔၊ ေဆး လိပ္တို႔နဲ႔၊ အတူတူပါဘဲ။ အမွန္က်ေတာ့ ကြမ္းစားတာဟာမေကာင္းဘူး ေငြလည္းကုန္တယ္။ က်န္းမာေရးကေန ၾကည့္ လည္းမေကာင္းဘူး။ ပတ္ဝန္း က်င္ညစ္ညမ္းမႈျဖစ္ယုံသာမက မိမိကိုယ္ကိုညစ္ညမ္းမႈျဖစ္ေစတယ္။ အခုေခတ္ မွာကေလး ေတြကအစ ကြမ္းစားတာေကာင္း တဲ့လကၡဏာ မဟုတ္ဘူး ျမင္ပါတယ္လို႔ " ေျပာပါတယ္။

စံခလဘူရီမွာရွိတဲ့ ကြမ္းယာဆိုင္ပိုင္ရွင္ တစ္ဦးကကြမ္းဝါးရင္းနဲ႔ ဒီလိုေျပာပါ တယ္။ က်ေနာ့္ကြမ္းယာဆိုင္ကို မနက္ (၆)နာရီကေနညေန(၄)ခြဲ အထိဖြင့္ျပီး ေရာင္းတယ္။မနက္တိုင္းေစာေစာစီးစီး က်ေနာ့္ဆိုင္မွာအမ်ားအားျဖင့္ကြမ္းလာ ဝယ္စားတဲ့လူကေတာ့ လူပ်ိဳမ်ား တယ္။ တစ္ေန႔ကိုဘတ္ေငြ(၇ဝဝ)ေက်ာ္ခန္႔ က် ေနာ္ေရာင္းလို႔ရရွိပါတယ္။ လာ ဝယ္စား တဲ့လူပ်ိဳကာလသား တစ္ဖြဲ႔က ဒီလိုေျပာ ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဦးေရ (ေဒြးမယ္ေနာ္)ေတြမရွိပါေစ ဦးရဲ့ကြမ္းယာအရ သာကာင္းလြန္းလို႔ကြ်န္ေတာ္တို႔အုပ္စုေတြက ဦးရဲ့ ဆိုင္ကို မခြာခ်င္ေတာ့ဘူးလို႔ ကာလသားေတြကေျပာပါတယ္။ လာဝယ္စားတဲ့ကာလသားအုပ္စုေတြက ျပန္ခါနီးက်ေနာ့္ ကို ႏႈတ္ဆက္တဲ့အေနနဲ႔ လက္ကိုေဝွ႔ယမ္းျပျပီးေတာ့သြားျဖဲျပျပီး က်ေနာ့္ကိုေျပာတယ္။ ဦးေရက်ေနာ္တို႔သြားကို တစ္ ခ်က္ ေလာက္ၾကည့္လုိက္ပါဦး။ ကြမ္းစားမ်ားလြန္းလို႔ ဖရဲသီးေစ့လို မည္းတူးကုန္ျပီး သြား မည္းလို႔ခ်စ္သူရည္းစားေတြ ခ်န္ထားခဲ့ပါေစ က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔က ကြမ္းစားတာကို ဘယ္ေတာ့မွ မစြန္႔လႊတ္ႏိုင္ဘူး။ ကြမ္းကိုေလ့ လာစပ္စုမိခဲ့ရာဘယ္ မွာဘဲေရာင္းခ်ေရာင္းခ် ေရွးမိဘဘိုးေဘးဘီေဘ လက္ထက္ကတည္းက ရွိခဲ့ေသာရိုးရာဓေလ့ အစားအေသာက္တစ္ ခုအျဖစ္သတ္ မွတ္သုံးေဆာင္မွီဝဲခဲ့ၾကပါတယ္။ ကြမ္းကမဂၤလာေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာလည္းသုံးတယ္။ ကြမ္းစား ျခင္းဟာ ေဘးဥပဒ္ဆိုးက်ိဳး မျဖစ္ေစပါ။ ဒါေပမဲ့တန္ေဆးလြန္ေဘးေပါ့ေနာ္။ ကဗ်ာဆန္မႈကိုသာလြန္ျပီး ကြ်န္ေတာ္ေရာင္းတဲ့ ကြမ္းယာကိုေတာ့ ေကာင္းသလားမေမးနဲ႔ဗ်ာ။ မယုံရင္စားၾကည့္ပါ။ အရသာသိသြားရမယ္။ ပ်ဴငွာစြာဧည့္ဝတ္ျပဳမည္မွာ ေျမၾကီး လက္ခတ္မလႊဲပါဘူးလ႔ို ကြမ္းယာဆိုင္ပိုင္ရွင္တစ္ဦးကေျပာပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာကြမ္းနဲ႔ပက္သက္ျပီးစာဆိုရွိပါတယ္။ တံတားဦးကကြမ္းနုဝါ ငါန္းျမွာကေဆး၊ ကြမ္းသီး ေတာင္ငူကိုင္းထုံး ျဖဴ ျပည္ ရွားအသာဝါးလို႔ေထြးတဲ့။ ကြ်န္မငယ္ငယ္ေလးတုံးကဆိုယင္ အဖြါးရဲ႔ကြမ္းဝါးဖတ္ကို အျမဲေတာင္းစားတတ္ပါ တယ္။ အဲဒီကြမ္း ဝါးဖတ္ကို အကိုအမေတြနဲ႔ျပိဳင္ျပီးလုစားရတာကို မွတ္မိပါေသးတယ္။ ဒီကြမ္းစားသုံးတဲ့ထုံးစံဟာ ထိုင္းနိုင္ငံေတြမွာ ေပ်ာက္ ကြယ္သြားေပမဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ တြင္က်ယ္ေနတုန္းပါဘဲ။ အခုဆိုယင္ရပ္ရြာထဲမွာကြမ္း ယာ ဆိုင္ေတြပိုျပီး မ်ားလာ ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုင္ေတြဟာဆိုယင္ဆိုင္ခြဲ အေျမာက္အမ်ားဖြင့္နိုင္တဲ့အထိ ေရာင္းအား ေကာင္းလာပါတယ္။ရန္ကုန္မွာဆိုယင္မိုးမင္းေဇာ္ ကြမ္းယာဆိုင္ ေမာ္လျမိဳင္မွာဆိုရင္ ကိုစိုးမိုးရဲ႕ ဘိုးဘိုးၾကီးကြမ္းယာ ဆိုင္ဟာဆိုယင္ တိုးမေပါက္ေအာင္ေရာင္းအား ေကာင္းေန တယ္လို႔ ကြမ္းၾကိဳက္သူ နိုင္ခ်မ္းမြန္ကေျပာပါတယ္။ အဲဒီ လိုရိုးရာအရ အိမ္ထဲမွာဧည့္ခံတဲ့ကြမ္းစားတဲ့ထုံးစံဟာ ဆိုင္ေတြမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေရာင္းခ်ေနျပီး လူငယ္ေတြအမ်ား စုကြမ္းစြဲသြားတာဟာ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာလား ဆိုးရြားတဲ့ လကၡဏာ လားဆိုတာ တိက်တဲ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္မေပးနိုင္ေသး ပါဘူး။ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ ယဥ္ေက်းမွဳဓေလ့ထုံးစံ အေနအထား ေျပာင္းလဲသြားတာအမွန္ပါဘဲ။
[Read More...]


 
Return to top of page Copyright © 2010 | Karen Tasmania Converted into Blogger Template by HackTutors